نگاهی به حراجی های دنیا در سال ۱۴۰۰ چکش های گرانی که برای هنر کوبیده شد

کریستیز، ساتبیز، حراج تهران و… همچون رویدادهای حراجی هستند که در داخل و خارج از کشور، رقم های جدیدی را در سالی که سپری شد به ثبت رساندند و به رکوردهای تازه ای در زمینه فروش دست پیدا کردند.
یک سال دیگر هم سپری شد و کرونا همچنان بعنوان مهم ترین میهمان در حراجی ها شرکت داشت. این میهمان اما برخلاف آغاز همه گیری، دیگر ناخوانده نبود و متولیان برگزاری از قبل برای آن تدارک دیده بودند. به صورتی که در داخل کشور شاهد بودیم که حراج تهران برای تصمیم گیری درباره نحوه برگزاری پانزدهمین دوره خود، تابع تصمیماتی بود که ستاد ملی مقابله با کرونا به آنان ابلاغ نمود و توانست برخلاف سال قبل، با نظم دقیق تری در زمان برگزاری به صورت حضوری برپا شود. در خارج از کشور هم حراجی ها به بخش فروش مجازی خود بیشتر از پیش اهمیت دادند تا چکش هایشان از صدا نیفتد.

گزارش حاضر ایسنا شرحی است مختصر از سرنوشت حراجی های آثار هنری در سالی که سپری شد و همینطور تاثیر کرونا بر این رویدادها.

بیشترین فروش؛ کدام حراجی؟

رقم کلی فروش؛ پارامتری که سرنوشت یک حراجی را در مقایسه با حراج های دیگر تعیین می کند و البته از طرفی نمی توان بعنوان تنها معیار برای مقایسه دو حراجی مختلف به آن اتکا کرد.

به صورت کلی حراج های آثار هنری باآنکه اغلب پیرو یک سیستم سرمایه محور هستند و کم و بیشتر از قواعد مشابهی پیروی می کنند اما هر دوره از حراج بسته به این مورد که فروش آثار کدام دوره از تاریخ هنر و کدام هنرمندان را به خود اختصاص داده، رقم کلی فروش متفاوتی را بوجود می آورد.

سال ۱۴۰۰ با ثبت رکوردهایی که «تاریخی» خوانده شدند، برای حراجی ها به پایان رسید. حراجی ساتبیز در سال ۲۰۲۱ به بالاترین فروش سالانه در تاریخ این حراجی دست پیدا کرد. ساتبیز که از شروع سال ۲۰۲۱ تابحال به فروش ۷.۳ میلیارد دلار اثر هنری و سایر اقلام رسیده، بیشترین آمار فروش سالیانه در تاریخ ۲۷۷ ساله خویش را سال جاری به ثبت رساند.

حراجی «ساتبیز» سال جاری ۵۷ اثر به فروش رساند که هر کدام با قیمتی فراتر از ۱۵ میلیون دلار فروخته شدند. در این بین تابلو نقاشی «مرد جوانی که مدال در دست دارد» اثر «بوتیچلی» با قیمت ۹۲.۲ میلیون دلار گران ترین اثر فروخته شده سال جاری این حراجی به شمار می رفت.

حراجی کریستیز، رقیب همیشگی ساتبیز که حدودا در ۴۳ کشور پا به پای این حراجی رقابت می کند هم سال جاری به رکوردهای تازه ای در زمینه فروش آثار هنری دست پیدا کرد. یکی از مواردی که در مقایسه آماری نتیجه این حراجی جالب می نماید، نتیجه فروش آنلاینش است که حکایت از ساختاری پیشرفته در زمینه فروش آثار هنری دارد. کریستیز در حراج آنلاین آمریکای لاتین که در چهارم فوریه برگزار شد، در مجموع ۱.۵۳۸.۱۲۵ میلیارد دلار به فروش رساند که این رقم با عنایت به آنلاین بودن حراجی، رکورد تازه ای محسوب می شد.

ساتبیز اما در زمینه فروش آنلاین سال جاری گوی سبقت را به کریستیز سپرده است. این حراجی در جایزه هنر آفریقایی (The Norval Sovereign African Art Prize ۲۰۲۲) که در تاریخ ۲۲ فوریه به صورت آنلاین برگزار شد، توانست به رقم فروش ۲۷۹.۲۰۰ میلیون دلار برسد که مبلغ کمتری در مقایسه با کریستیز است.

در داخل کشور هم حراج تهران در سالی که سپری شد یکی از پر سر و صداترین دوره های خود، یعنی پانزدهمین دوره که به فروش آثار هنر مدرن ایران اختصاص داشت را برگزار کرد. طرح مسئله درباره قانونی یا غیرقانونی بودن فروش اثر پرویز تناولی در این حراجی و بالا بودن رقم کلی فروش این دوره، سر و صدایی در رسانه ها به پا کرد و با هر نگاهی ـ چه موافق و چه مخالف ـ گویای اهمیت هنر مدرن ایران در بین مجموعه داران بود.

پانزدهمین دوره حراج تهران با رقم فروش کلی ۱۵۸ میلیارد و ۸۹۰ میلیون تومان به پایان رسید. پرویز تناولی خالق اثر شاعر نشسته، صاحب و عرضه کننده گران ترین اثر این دوره حراج نام گرفت و به رکورد فروش ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان برای یک اثر هنری دست یافت.

کرونا چگونه سرنوشت حراجی ها را تغییر داد؟

سال قبل آغاز همه گیری ویروس کرونا چندین بار برگزاری حراج تهران را با تأخیر همراه کرد. سال جاری اما این رویداد درست مطابق تاریخی که از پیش اعلام شده بود، حضوری و آنلاین برگزار شد.

ساتبیز و کریستیز برخلاف حراج تهران با عنایت به ساختار پیشرفته آنلاینی که داشتند، از برگزاری مجازی حراج استفاده کردند و کرونا نتوانست این دو حراجی بزرگ را به تعطیلی بکشاند.

کرونا باآنکه شرایط را برای ادامه فعالیت حراجی ها کمی سخت تر از گذشته کرد اما ساتبیز که سال جاری توانست رکوردهای تازه ای را به ثبت برساند کم و بیش مدیون این ویروس منحوس است. مسئولان این حراجی بعد از دستیابی به رکورد فروش ۷.۳ میلیارد دلاری از شروع سال ۲۰۲۱، اعلام نمودند که مشارکت مجموعه داران جوان علاقمند به خرید کالاهای لوکس و آثار هنری ان اف تی در دوران همه گیری کرونا در رسیدن آمار فروش این حراجی به رقمی رکوردشکن اثرگذار بوده است و بنابراین این چنین بود که کرونا برای ساتبیز تبدیل به یک موهبت ناخواسته شد.

منبع: پیلانو