قدرت نمایی زنان قدیم ایران در بیلبوردهای خارج کشور!
پیلانو: تضاد! عامل اصلی و بارز نمایشگاه اخیر «تبسم تهم» است. مقوله ای که با دیدن آثار نمایشگاه «بیگم» به کرات با آن رو به رو خواهید شد و شاید بعد از دیدن چند آثار ابتدایی این مجموعه، ناخودآگاه در دیگر آثار نیز به دنبال شاخصه های آن بگردید.
به گزارش خبرنگار تجسمی ایسنا، تبسم تهم که بتازگی نمایشگاه انفرادی «بیگم» را در گالری شیرین برپا کرده بود، آثاری را به معرض نمایش گذاشته بود که در آن تضاد و زنان شاخصه های اصلی آنها بودند. عواملی که گاهی با تماشای آنها خودرا در محلی که هنرمند به تصویر کشیده تصور کرده و شما هم همراه با سایر مخاطبان به تماشای کارها می ایستید.
نمایشگاه با اثری شروع می شد که تصویر نقاشی زنی با لباسی متعلق به سالهای دور و اصیل ایران روی دیوار یک نمایشگاه در خارج از کشور نصب شده و همه به دلیل جذابیت نوع پوشش سوژه کار درحال عکاسی از آن هستند.
در پایین تصویر نوعی محوشدگی مشاهده می شود که بگفته هنرمند گویا قصد داشته نشانی از گذر زمان را نشان بدهد.
تهم درباره خاصیت «تضاد» در آثارش اینطور به ایسنا توضیح می دهد که به نشان دادن تضاد در آثارش علاقه دارد؛ کما این که در مجموعه های قبلی خود نیز به همین صورت عمل کرده است.
در آثار این هنرمند زنانی را می بینیم که با پوششی مربوط به زمان گذشته و گاهی تصاویر بدون رنگ و سیاه و سفید در قاب ها و یا روی دیوارهای شهرهای امروزی به تصویر کشیده شده اند. در حالیکه رنگ ها در فضای اطراف آنها موج می زند. بی رنگی شخصیت های اصلی آثار تهم در فضاهایی که رنگ ها غوغا می کنند، نمونه بارز تضاد در آثار اوست.
بگفته خود هنرمند با عنایت به این که در تصاویر قدیمی، رنگی وجود ندارد، تصاویر زنان قدیمی را هم بدون رنگ و در مناظری رنگی و مدرن به تصویر کشیده و قصد داشته زمان قدیم را وارد زندگی مدرن کند.
یکی دیگر از موارد قابل توجه آثار این هنرمند حضور زنان با پوشش و حجاب ایرانی اسلامی در کنار زنانی از دیار غرب است. بعنوان مثال در یکی از کارها تصویری از چهار زن با دو پوشش متفاوت در سرزمینی بیگانه در کنار هم می بینیم که درحال حرکت هستند بدون آنکه توجهی به هم داشته باشند. ولی نکته دیگری که موجب جالب تر بودن این اثر می شود، به تصویر کشیده شدن آن روی یک دیوار بلند در حالی است که یک نقاش درحال ثبت آنست. درواقع در معرض نمایش قرار دادن این صحنه روی یک دیوار بلند شهر می تواند به صورتی تلنگری به مردم دنیا برای احترام به عقاید و ارزش های یکدیگر باشد.
تهم درباره این بخش می گوید که شاید قصد داشته دنیایی را تصور کند که انسان ها در آن با هر نوع پوشش و اعتقادی که دارند، مسالمت آمیز در کنار هم زندگی می کنند. همانگونه که ما به خارج از کشور می رویم و آنها به ایران می آیند و همه یکدیگر را قبول کرده ایم.
همین طور در بعضی از کارها شاهد حضور تصاویر بی رنگ این زنان در کنار هنرهای خیابانی چون گرافیتی هستیم؛ هنری که توامان با رنگ است. در این بخش نیز تضاد به طرز بارزی برای مخاطب خودنمایی می کند. تضادی که شاهد حضور آن در رنگ ها و از سویی تقابل هنر مدرن غربی و یک سمبل تاریخی و فرهنگی ایرانی هستیم.
تهم درباره علت حضور زنان قدیمی ایران در آثارش بیان می کند: «در این مجموعه زنان قدیمی تاریخ ایران را روی بیلبوردها و فضاهای گرافیتی بردم تا به صورتی زنان قدیمی ایران از تاریخ های مختلف را معرفی کنم. در سال ۹۰ مجموعه ای انفرادی داشتم که زنان و دختران امروزی با روسری و مانتو روی بیلبورد بردم؛ پوششی که اکثریت زنان ایران دارند.»
او ادامه می دهد: «این نمایشگاه ادامه آن مجموعه بود منتهی این دفعه به دل تاریخ رفتم، در زمان گشت و گذار کردم و آنها را روی بیلبورد آوردم.»
حضور و تصویرسازی زنان ایرانی که شکل و شمایل آنها برای ما یادآور گذشته و قسمتی از تاریخ و فرهنگ ما است، می تواند نشان از تلاش هنرمند برای معرفی این بخش از فرهنگ ما به جهانیان و درواقع انتقال آن به آنها باشد. چونکه در کلیه کارها شاهد حضور این تصاویر در فضاهایی عمومی هستیم که در معرض دید مخاطبان قرار دارند.
در دو نمونه از آثار المان هایی از کارهای اندی وارهول چون تکرار تصاویر ثابت در رنگ های مختلف و یا قوطی های سوپ کمپبل به چشم می خورد و این دفعه شاهد بخشیده شدن رنگ به تصاویری هستیم که ذات آنها بی رنگ و سیاه سفید بوده است.
البته وارهول هنرمندی بوده است که گاهی با تکرار تصاویر و استفاده از المان های زندگی انسان امروز، اهتمام در به چالش کشیدن زندگی و هنر مدرن را داشته است.
این هنرمند درباره استفاده از سبک کاری اندی وارهول در آثارش بیان می کند: «در آثارم از کارهای اندی وارهول، چاپ ها و زندگی مکانیزمی، رنگ هایی که حالا در عکس ها و زندگی واقعی هست و کلیت دنیای دیجیتالی و مکانیکی بهره برده ام و با استفاده از تصاویر زنان قدیم به صورتی مدرنیته و گذشته را ترکیب کرده ام. درواقع در قدیم، همه چیز یک دست، منظم، ساده تر و شاید زندگی بهتر بود. ولی حالا دغدغه فکری همه زیاد شده با آنکه گمان می نماییم زندگی آسان تر شده است.»
او ادامه می دهد: «سعی کرده ام این نکته را در طیف رنگی که برای زنان آثارم بهره برده ام نشان دهم به این صورت که تنها از یک طیف رنگی مانند سیاه و سفید یا بطورمثال تنها نارنجی بهره برده ام در مقابل تضادی که سرشار از رنگ است. در زندگی گذشته تا این حد تنوع و تکرار نداشته ایم و شاید همین تنوع و تکرار در زندگی ما و دیجیتال شدن همه به صورتی کسالت آور است.»
برمبنای آنچه هنرمند درباره استفاده از زنان قدیمی در آثارش بیان می کند، یکی دیگر از اهدافش الگو قرار دادن این زنان بوده است. درواقع او اعتقاد دارد باید قدرت و استمرار را از مادران و زنان قدیم یاد بگیریم.
این هنرمند همین طور اهتمام کرده است با استفاده از این زنان در آثارش و در رأس کار قرار دادن آنها، مقام و قدرت به آنها بخشیده و به صورتی معرف زنان و مادران قدیم و تاریخی ایران باشد.
عنوان نمایشگاه اخیر تهم، «بیگم» است که او درباره این انتخاب خود توضیح می دهد: دوست داشتم برای این نمایشگاه اسمی را انتخاب کنم که برای دیگران سوال ایجاد نماید و زمانی که عنوان نمایشگاه را می خوانند متوجه نشوند که جریان نمایشگاه از چه مقرر است. بیگم به مفهوم بانو، بیبی، خاتون و ملکه مادر است. در زمان گذشته بیگم به همراه تعدادی از اسم ها می آمد و کلمه ای جدید می ساخت؛ این عنوان برای زنان ارجمند، نجیب و محترم و لقبی افتخاری برای زنان مسلمان با موقعیت اجتماعی بالا بود.
تبسم تهم
منبع: پیلانو