آلفرد یعقوب زاده در گفت وگو با پیلانو؛ قرار بود مهندس شوم!

به گزارش پیلانو، آلفرد یعقوب زاده ضمن اشاره به این که قبل از انقلاب در رشته معماری داخلی درس می خوانده، بیان کرد همزمان با جریان های انقلاب اسلامی عکاسی را بدون هیچ تجربه ای آغاز و رشته مهندسی را رها کرده است.

خبرگزاری مهر -گروه هنر-آزاده فضلی؛ نمایشگاه آثار آلفرد یعقوب زاده با عنوان «منطقه برخورد» به مدیریت آتوسا آل بویه تا پایان تیر ماه در کارخانه آرگو برقرار است. این نمایشگاه، مروری بر مجموعه تصاویر این هنرمند عکاس از جنگ تحمیلی عراق مقابل ایران از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ دارد که با چیدمانی متفاوت در کارخانه آرگو به نمایش درآمده است. آلفرد یعقوب زاده بعد از عکاسی در جنگ تحمیلی، در خیلی از جنگ های جهانی همچون لبنان و چچن حضور داشته و به عکاسی پرداخته است. علاوه بر عکاسی جنگ، او بحران های انسانی، شورش های سیاسی و مجموعه ای وسیع از موضوعات را با عکس هایش بصورت مستند روایت کرده است. آثار جنگ یعقوب زاده در ۲ کتاب انتشار یافته اند؛ «جنگ؛ دو گزارش از جنگ ایران و عراق (۱۳۵۹)» و «چهره های جنگ (۱۳۶۰)». پوشش خبری گسترده او از منازعه در سرزمین های اشغالی طی ۱۳ سال با انتشار کتاب «صلح موعود (۱۳۷۳)» به ثمر نشست. با الهام از فروپاشی کمونیسم و سرآغاز آزادی دینی در شرق اروپا، آلفرد به کندوکاوی همه جانبه در حیات مسیحیت در ۲۴ کشور دست زد؛ این طرح عظیم که یک دهه به درازا کشید بر جلد مجلات پرشماری نقش بست و با نمایشگاه هایی در پرپینیان، میلان و بوداپست تکمیل شد. بعلاوه، این عکس ها در قالب کتابی جامع با عنوان «مسیحیت در سرتاسر جهان (۱۳۸۱)» منتشر گردید. این هنرمند عکاس در عکاسی خبری افتخاراتی چون جایزه اول World Press Photo، جایگاه اول در American Overseas Press Club و بهترین عکاسی خبریِ NPPA را به ارمغان آورده است. او همین طور جایزه اصلی Festival international du scoop et du journalisme در آنژه و نیز Fuji Europe Awards را دریافت کرده است. یعقوب زاده در دوره ای عضو هیأت داوران World Press Photo بوده است. تصاویر خاص وی در مجلات بین المللی مشهوری چون اشترن، تایم، جئو، نیوزویک، پاری مچ، اِل (Elle)، فیگارو، نشنال ژئوگرافی، لایف و گاردین نقش بسته و جلدها و صفحات آنها با تصاویر گیرای او آراسته شده است. در زمستان ۱۴۰۲، آلفرد یعقوب زاده با چاپ کتاب «جنگ؛ مجموعه عکس جنگ ایران و عراق؛ یک مرثیه: ۱۳۵۹-۱۳۶۷» دیگر بار از شواهد اندوه بار آغازگاه سفر اودیسه وارش در عکاسی پرده برداشت. این اثر جامع تصاویر فراموش نشدنی جنگی را در بر دارد که نسلی را تغییر داد و بزرگداشت صمیمانه زندگی هایی است که از دست رفتند و زخم هایی که هنوز از جنگ بر تن ها مانده اند. تصاویر این کتاب اکنون در نمایشگاهی به نمایش درآمدند و خبرگزاری مهر نیز به بهانه این نمایشگاه، گفتگویی با این هنرمند عکاس داشته است که در ادامه مشروح آنرا می خوانید.
آلفرد یعقوب زاده هنرمند عکاس باسابقه در گفت و گو با خبرنگار مهر درباره ی این نمایشگاه توضیح داد: با توجه به این که ایران نیستم، خبرهای نمایشگاهم را در فضای مجازی پیگیری می کنم که هر روز شاهد هستم مخاطبانی از این نمایشگاه بازدید کرده اند. این میزان از استقبال به نظر من ۲ کارکرد دارد؛ اول این که تماشای این نمایشگاه به صورتی تجدید خاطره است و دوم این که برای جوانانی که در دوران دفاع مقدس نبودند و افرادی که مخالف جنگ بودند، اطلاعات جدیدی خواهد داشت. اما در هر حال، تماشای عکس ها برای بیشتر مخاطبان نمایشگاه صفحه ای از تاریخ تلخ بود. اما عکس ها را دوست داشتند. همین طور چیدمان و قطع بزرگ عکس ها و همین طور محلی که عکس ها به معرض نمایش گذاشته شده، جلوه خوبی داشته است. طبق رصدی که داشتم چون عکس ها بزرگ است بیشتر مورد توجه قرار گرفته و همین موضوع سبب شده این نمایشگاه به ورک شاپی تبدیل گردد.

تصویری گویا از جنگ تحمیلی در «منطقه برخورد»
وی با ابراز ناراحتی بابت حضور نداشتنش در ایران، اظهار داشت: این نمایشگاه به بهانه انتشار کتاب «عکس جنگ» شامل «مجموعه عکس جنگ ایران و عراق؛ یک مرثیه: ۱۳۵۹-۱۳۶۷» اجرا شد. در این نمایشگاه و کتاب، همه چیز درباره ی جنگ است؛ از مردمی که تحت تأثیر جنگ هستند تا اسرا و شهدا را شامل می شود و تصویری گویا از جنگ تحمیلی هشت ساله شمرده می شود که مخاطبان در برخورد با این عکس ها، تصور نزدیکی به آن فضا خواهند داشت.
یعقوب زاده، این نمایشگاه و کتاب را یک مستند تاریخی قلمداد کرد و اضافه کرد: امیدوار هستم تصاویر من یک جریان مثبت برای ثبت تاریخ به راه انداخته باشد، به این معنا که درس عبرتی باشد تا انسان ها از جنگ جلوگیری و مشکلات و اختلافات را با صلح حل کنند.
ویژگی های عکس جنگی خوب چیست؟
وی در پاسخ به پرسشی درباره ی خاصیت یک عکس خوب جنگی و این که چه المانی باید بیشتر مورد توجه عکاس جنگ باشد، اظهار داشت: عکس از جنگ نیز مانند همه تصاویر دیگر باید واضح باشد، کادربندی و نور درستی داشته باشد، تمام جزییات سوژه مشخص باشد و در حقیقت عکسی باشد که بتوانند بدون زیرنویس، حرفش و پیامش را مطرح کند و تمامی این موارد باید در یک عکس خلاصه شود.

این هنرمند عکاس باسابقه درباره ی چالش های عکاسی جنگ توضیح داد: عکاسی از جنگ خیلی ساده نیست و چون گلوله باران و توپ و تانک است، یک عکاس باید در وهله اول مراقب خودش باشد و حفاظت کند و دوم این که عکاس نباید جان رزمندگان را به خطر بیاندازد. زمانی که عکاس در صحنه جنگ حضور دارد، باید بر احساساتش غلبه کند و هر لحظه باید دقیق قدم بردارد به این معنا که وقتی اتفاقی رخ می دهد، نباید در آن وارد شود بلکه باید در راستای ثبت آن لحظه برآید، چونکه ما چشم و گوش مردم هستیم و مسئولیم که تصویر خوبی ثبت نماییم تا برای مردم جاودانه بماند و از این منظر چالشی خیلی مشکل شمرده می شود.
ترس ها و چالش های عکاسی از جنگ
وی عنوان کرد: زمانی که در جبهه های جنگ بودم، نه جلیقه و نه کلاه محافظ داشتم و زمانی که عکاسی جنگ را شروع کردم، تجربه ای در عکاسی و همین طور در تمرینات نظامی نداشتم و در حین تجربه جنگ توانستم از خودم محافظت کنم و علاوه بر این، عکسهایی نیز ثبت کردم.
قرار بود مهندس شوم!
یعقوب زاده در توضیح این که چطور به سمت عکاسی مستند اجتماعی و عکاسی از سنت های بومی سوق پیدا کرده است، اظهار داشت: من قرار بود مهندس شوم چون درحال تحصیل در رشته معماری داخلی بودم اما ترک تحصیل کردم و همزمان با حرکت ها و جریان های انقلاب اسلامی عکاسی را بدون هیچ تجربه ای شروع کردم و به تدریج عکاسی را تا پیروزی انقلاب و تسخیر سفارت آمریکا ادامه دادم. بعد از آن دوران نیز جنگ تحمیلی آغاز شد که به جبهه ها رفتم و عکاسی جنگ را شروع کردم. ایده ای که در ارتباط با عکاسی جنگ داشتم برمبنای فیلم های جنگی بود که دیده بودم اما تا قبل از آن، رسماً در هیچ جبهه ای حضور نداشتم. نزدیک به سه سال در جبهه های جنگ عکاسی کردم و بعد از آن به لبنان برای ثبت عکس از جنگ رفتم.

تنها جایی که نتوانستم برای عکاسی بروم، کره ماه است!
وی در ادامه توضیح داد: زمانی که در فرانسه زندگی می کردم متوجه شدم زندگی فقط جنگ نیست و حداقل زندگی همچون یک گلستان است که در آن خنده و گریه و شادی و غم است و بنا بر این تصمیم گرفتم از جنبه های دیگری از زندگی چون سوژه های مستند، مسائل سیاسی در کشورها، کنسرتهای موسیقی، ازدواج پادشاه ها، مد و … نیز عکاسی کنم. شخصیت من به شکلی است که زندگی را دوست دارم و از آن لذت می برم و زمانی که در جنگ هستم هم زندگی می کنم. حالا، درحال تدوین کتابی که حاصل ۴۵ سال عکاسی ام است، هستم که همه سوژه هایی را که تا حالا از آنها عکاسی کرده ام، در بر می گیرد؛ مثل طبیعت، جنگ، مردم، مسائل سیاسی مثل انتخابات و…
یعقوب زاده در آخر صحبت هایش اظهار داشت: دوست دارم از همه اتفاقاتی که در زندگی بشر رخ می دهد، عکاسی کنم چون زندگی انسان هاست. تنها جایی که نتوانستم برای عکاسی بروم، کره ماه است (با خنده). دلتنگ ایران هستم و امیدوار هستم به زودی برگردم و این دفعه از مناظر زیبای طبیعت ایران زیبا و اقوام مختلف عکاسی کنم.

منبع: پیلانو