برای خلیفه شاهمیر بلوچ مالداری همه با موسیقی او درمان شدند ولی خودش بیمه درمانی نداشت!

به گزارش پیلانو، خلیفه شاهمیر بلوچ مالداری نزدیک به نیم قرن برای درمان مردم خواند و موسیقی اجرا کرد. کسی نبود که نزد او رفته باشد و حداقل به لحاظ روحی جواب نگرفته باشد؛ ولی می گویند خودش این اواخر عمر با وجود سال ها فعالیت در یکی از قدیمی ترین آیین های موسیقی ایران، حتی بیمه درمانی هم نداشت!
۱۷ اسفند سال ۱۴۰۱، موسیقی نواحی یکی دیگر از باسابقه هایش را که متاسفانه تعداد زیادی هم از نسل آنها باقی نمانده است، از دست داد.
گفته می شود خلیفه شاهمیر بلوچ مالداری به دنبال نبود امکان مداوای جسمی در بیمارستان چابهار و انتقال به منزلش در روستای تیس کوپان، گرفتار بی حسی ناشی از سکته مغزی شد و نیمه شب سه شنبه ۱۶ اسفند برای همیشه خاموش شد و بامداد چهارشنبه در مزار «تیس کوپان شیردل» به خاک سپرده شد.
خلیفه شاهمیر بلوچ مالداری ده ها سال در جنوب بلوچستان، در شرق چابهار و سواحل شمالی دریای مکُّران قدیم یا عمان کنونی، مراسم تسخیرزدایی را اجرا کرد و هزاران بیمار اسیر یا در تسخیر باد یا همان زار را که در بلوچستان «گوات» به معنای باد و «گواتی» به معنای بیمار اسیر باد نامیده می شود، مداوا کرد.
این هنرمند صاحب نام و شناخته شده موسیقی بلوچستان با رپرتوار یا مجموعه کم نظیری از ذکرهای خود به همراه سروز یا سرود یا همان قیچک و تمبورک و همراهی چاپی ها و همخوانان، گاه چند شب متوالی برای رهایی بیمار از باد به اجرای مراسم ذکر گواتی می پرداخت. این گونه از اجراهای آیینی در خلال قرن ها در جنوب ایران و بخصوص در مناطق ساحلی بسیار متداول بود که به شکلی بادباوری محسوب می شد و امروزه دستخوش تغییرات و سوءاستفاده های سودجویانه شده است.

حالا که موسیقی نواحی ما یکی دیگر از فعالان خویش را از دست داد، تصمیم گرفتیم با محمداسحاق بلوچ نسب ـ آهنگساز و نوازنده و مدیر انجمن موسیقی سیستان و بلوچستان ـ در رابطه با خلیفه شاهمیری بلوچ مالداری صحبتی داشته باشیم.
بلوچ نسب در رابطه با این هنرمند فقید این گونه می گوید: شاهمیری بلوچ مالداری متولد ۱۳۰۶ بود و ۹۵ سال سن داشت. او حدود نیم قرن موسیقی درمانی کار کرد و خلیفه موسیقی بود. وی در جشنواره های زیادی حضور پیدا کرده بود ولی متأسفانه وقتی که سن و سالی از او گذشته بود و بسیار هم بیمار بود، نه بیمه درمانی داشت و نه توانست به عضویت صندوق هنرمندان در بیاید، باآنکه که چندین بار مدارک ایشان را تکمیل کردیم و عرضه دادیم ولی نمی دانم به چه دلیلی نتوانستند ایشان را عضو کنند. البته این مشکل فقط برای این هنرمند فقید نبود و برای هنرمندان بسیار دیگری در این منطقه هست که هنوز در قید حیات هستند. به هر حال زمانی که نتوانست عضو صندوق شود، هنر کارت هم نداشت.
او ادامه می دهد: کمکی از سوی دولت و وزارت ارشاد به ایشان نشد و چند دوره هم که مدیرکل های ارشاد سیستان و بلوچستان تغییر کردند، کاری برای این هنرمند فقید نکردند و کسی دست ایشان را نگرفت. ایشان از نظر مالی خیلی ضعیف بود، نه لنجی داشت، نه مغازه ای و نه ملک و میراثی. ملک و میراث او همین ساز و آواز و موسیقی او بود که زندگی اش را با وجود ۹ فرزند گذراند.

بنابر گفته بلوچ نسب از بین کلی فرزندان خلیفه شاهمیری بلوچ مالداری که گویا بعضی از آنها در قید حیات هم نیستند، تنها یکی از پسران او موسیقی پدرش را می داند که البته مسیر پدرش را ادامه نمی دهد.
این هنرمند در رابطه با موسیقی خلیفه شاهمیری بلوچ مالداری بیان می‎کند: موسیقی ایشان درمانی و به قول بلوچ ها «گواتی» بود و اگر کسی بیمار بود و نزد ایشان می آمد حتما بهبود پیدا می کرد. در موسیقی درمانی ایشان از سازهای قیچک و تنبور استفاده می شد و چند همخوان هم همچون علی برمه، پیرباش برمه و علی محمد بلوچ همیشه همراه او بودند. خودش ذکر می خواند و این سه نفر همخوانی می کردند.

در این زمینه بخوانید:
برای «خلیفه شاهمیر» که در سکوت رفت
بلوچ نسب که از نحوه پشتیبانی از هنرمندان موسیقی استان سیستان و بلوچستان گله مند است، می گوید که «می دانم هر چه هم که بگویم تأثیری نخواهد داشت ولی باز هم می گویم بلکه کاری شود.»
وی در ادامه بیان می کند: هنرمندان اینجا هیچ نوع کمکی از صندوق اعتباری هنر یا وزارت ارشاد نمی گیرند. امکان دارد همه جا همین گونه باشد ولی اینجا از همه جا وضعیت نامناسب تر است. حتی مدتی منطقه ما تحت پوشش منطقه آزاد بود که وضعیت از امروز هم بدتر بود و برنامه فرهنگی و هنری نداشتیم.
در این قسمت می توانید به موسیقی این هنرمند فقید گوش کنید: