فرهنگ و هنر در هفته ای كه گذشت دادگاه کتایون ریاحی، پناهندگی برادر رئیس صداوسیما و درگذشت چند هنرمند

پیلانو: مروری بر اخبار فرهنگی هنری را در هفته ای که گذشت در این گزارش بخوانید.
به گزارش پیلانو به نقل از ایسنا، هفته سوم دی ماه در حالی شروع شد که با رویدادهایی چون پنجاهمین سالگرد درگذشت تختی، ششمین سالگرد درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی و سالروز قتل امیرکبیر مصادف شد، ازاین رو گزارش هایی درباره ی این شخصیت های مهم تاریخ داشتیم.
انتصاب های هفته سوم دی ماه
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس سی وچهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران طی احکام جداگانه ای، قائم مقام، مدیران کمیته ها و مسئولان این دوره از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران را معرفی نمود.
مهرداد باقری پبدنی ـ رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران ـ با صدور حکمی، رضا مجدی را بعنوان عضو هیئت مدیره و مدیر عامل موسسه باغ کتاب تهران جانشین محسن جلالی فراهانی کرد.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی طی حکمی «حجت الاسلام علی تقی زاده» را بعنوان به عنوان رییس سازمان دارالقرآن الکریم انتخاب کرد.
با حکم «محسن برمهانی» معاون سیما، «مهدی نقویان» به سمت رئیس مرکز سیمافیلم انتخاب شد.
دو انتصاب جدید در وزارت خانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داشتیم؛ بر این اساس علی طلوعی بعنوان «معاون توسعه مدیریت و منابع» و حسین ساری بعنوان «مشاور وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی و امور بین الملل» منصوب شدند.
مصطفی رحمان دوست با حکم مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بعنوان دبیر جایزه کتاب ماه و سال کودک و نوجوان انتخاب شد.
در آخرین روز هفته هم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس هیات امنای بنیاد فرهنگی و هنری رودکی در حکمی، مهدی سالم را بعنوان مدیرعامل این بنیاد منصوب کردند.
رویدادهای مهم هفته
رییس جمهور در جلسه علنی روز چهارشنبه ۲۱ دی ماه مجلس شورای اسلامی، پس از بیان توضیحاتی درباره ی خاصیت های لایحه بودجه ۱۴۰۲، این لایحه را به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، ارائه نمود. بر این اساس رقم ۳۶۰ میلیارد تومان یارانه برای پشتیبانی از نشر، کتاب و مطبوعات، برای سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (متشکل از خبرگزاری ایرنا و روزنامه ایران و… ) رقم ۲۷۱ میلیارد و ۲۷۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، برای سازمان صداوسیما هم رقمی حدود هشت هزار میلیارد تومان، بودجه سازمان سینمایی ۴۸۲ میلیارد و سهم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در لایحه بودجه ۱۴۰۲، عددی بیش از ۳۰.۱۶۹.۵۹۵ میلیون ریال پیشنهاد شده است.
اما در پی برخی انتقادها به بودجه صداوسیما، روابط عمومی این سازمان با انتشار اطلاعیه ای با هدف آنچه «تنویر افکار عمومی» عنوان نمود، توضیحاتی را درباره ی بودجه این رسانه در سال ۱۴۰۲ ارائه کرد که در هشدار داده شده بود، «با توجه به فاصله تقریباً ۴ برابری نرخ های تولید در بخش خصوصی و نمایش خانگی با نرخ های صداوسیما و عدم رشد مناسب بودجه تولید سازمان در سال های متوالی و نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۲ عملا آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه جلسه دولت آخرین وضعیت چهره های هنری که در بازداشت به سر می برند را تشریح و اعلام نمود که با همکاری دستگاه قضایی مشکل خیلی از هنرمندان بازداشتی حل شد و این در حالی بود که اظهار نظرات مختلفی در این روز درباره ی روزنامه نگاران و هنرمندانی که در جریان اتفاقات اخبر بازداشت شده اند، منتشر شد.
در این هفته محمد رسول اف کارگردان و فیلمساز که از چند ماه پیش درحال گذراندن دوران محکومیت خود در زندان است، با صدور قرار توقف اجرای حکم و با سپردن وثیقه به مدت دو هفته برای درمان بیماری از زندان آزاد شد.
دادگاه رسیدگی به اتهامات کتایون ریاحی که به قید وثیقه آزاد شده بود، در دادگاه انقلاب تهران با حضور وکلای او و فرزندش برگزار شد و کمیته حقوقی و قضایی خانه سینما در پی مطالب مطرح شده درباره ی دادگاه کتایون ریاحی از هنرمندان سینما و مطلب مطرح شده در زمینه غیاب نماینده خانه سینما و جزئیات این اتفاق، توضیحاتی ارائه کرد.
همچنین دستیار ویژه دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور از تصویب «بیانیه راهبردی موسیقی» در جلسه آتی شورا اطلاع داد و اعلام نمود این بیانیه بعد از بررسی نهایی به تصویب خواهد رسید. بگفته او «نبود موضع راهبردی مشخص نسبت به حکم‎رانی فرهنگی در عرصه موسیقی، سبب شده تا ظرفیت های این عرصه در ابعاد مختلف شکوفا نشود.»
تفاهم نامه حج تمتع ۱۴۰۲ به دنبال سفر رئیس سازمان حج و زیارت به عربستان با دعوت وزیر حج و عمره این کشور، به امضا رسید. همین طور وزارت حج عربستان، ثبت نام حج را برای شهروندان ساکنِ این کشور درحالی شروع کرد که هزینه حج تمتع ۲۰۲۳ (۱۴۰۲) و شرایط جدیدتری را برای این مناسک مذهبی اعلام نمود.
درحالی که رایزنی مقامات حج ایران در عربستان ادامه دارد، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت اعلام نمود: ۸۵ هزار نفر زائر ایرانی به حج ۱۴۰۲ می روند.
در ادامه مدیرکل هنرهای تجسمی در بازدید از نمایشگاه هنری «وان+وان+وان+وان میلیون» اعلام نمود که شرایط برای خروج آثار هنری از کشور و ارزآوری تسهیل می شود.
طی نشستی از جدید ترین اثر تک نوازی محسن نفر با نام «زار» در حوزه هنری رونمایی گردید. در این جلسه که میلاد عرفان پور (مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری) حضور داشت، درباره ی برگزاری کنسرت برای این آلبوم اظهار داشت: در شرایطی هستیم که محدودیتی درباب برگزار نکردن کنسرت به هنرمندان تحمیل شده است؛ امری که غلط است؛ برای اینکه هنر به اکران زنده است و آنهایی که هنرمند را مجبور به سکوت می کنند اساسا از جنس هنر نیستند.
آیین اختتامیه چهارمین دوره جشنواره سراسری تئاتر «سردار آسمانی»، با معرفی پنج اثر برگزیده به تئاتر فجر پایان یافت.
دبیرخانه چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر، نمایش های بخش رادیو تئاتر خودرا معرفی نمود.
نامزدهای جایزه ادبی «جلال آل احمد» در بخش های مختلف معرفی گشتند. با نگاهی به نامزدها و برگزیدگان دوره های مختلف جایزه جلال، می توان چنین نتیجه گرفت که بااینکه این روزها زنان در زمینه نویسندگی و ادبیات فعال تر از گذشته شده اند اما همچنان سهم زنان در میان منتخبان، اندک است.
دبیر جشنواره ملی قلم زرین، احکام پانزده داور در پنج بخش تخصصی را صادر کرد.
مدیرعامل بنیاد سینمایی «فارابی» اعلام نمود که دومین فیلم کرونائی خودرا می سازد.
مراسم اختتامیه سیزدهمین جشنواره فیلم عمار با حضور خانواده های شهدا و اصحاب هنر و رسانه، با پخش ویدیویی از قرآن خوانی شهید سید فریدالدین معصومی«شهید دانشمند جنایت تروریستی شاهچراغ» و اجرای فضه سادات حسینی در سینما فلسطین برگزار شد.
«شیوه» برنامه ای گفتگو محور در حوزه های حوزه های حقوقی، سیاسی، اجتماعی است که مدتی پخش آن از صدا وسیما متوقف شده بود و با اعمال تغییراتی در بخش اتاق فکر خود، از شنبه شب از شبکه چهار سیما پخش گردید، این برنامه در سری جدید، یک روز در هفته پخش می شود.
همچنین مدتی است که از لایحه جامع روزنامه نگاری صحبت به میان آمده؛ لایحه ای که گفته می شود مقرر است اواخر دی ماه به مجلس فرستاده شود و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مرداد ماه امسال از تمام شدنِ روند تدوین آن اطلاع داده بود، در این خصوص گفت وگویی با محمدمهدی فرقانی استادِ ارتباطات داشتیم که به استقلال حرفه ای روزنامه نگاران تاکید نمود.
رسول نجفیان بازیگر، کارگردان و خواننده تلویزیون همین طور اعلام نمود که این روزها در تدارک ساخت یک برنامه ادبی با عنوان «ژرفاخند» برای تلویزیون است.
پخش سریال «شبکه مخفی زنان» پس از انتشار شانزدهمین قسمت خود در شبکه نمایش خانگی در دوم دی ماه، بار دیگر با وقفه همراه شد؛ اتفاقی که از طرف برخی رسانه ها با عنوان «توقف» تعبیر شد. اما معاون کاربران و تنظیم گری اجتماعی ساترا درباره ی دلیلهای این اتفاق و سرنوشت پخش ادامه این سریال به ایسنا اظهار داشت: «هیچ مشکل جدی برای پخش سریال «شبکه مخفی زنان» وجود ندارد و مواردی که مطرح است، حتما با تعامل با پلت فرم و گفت و گو حل خواهد شد.»
همچنین ساترا پس از اعلام پاره ای ایرادها به برنامه «پدرخوانده» در خصوص اشکالات ساختاری و ملاحظات محتوایی، با صدور مجوز انتشار ادامه قسمت های آن موافقت نکرد. با این وجود معاون ساترا اخیرا از مراجعه مدیران فیلم نت به سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر برای حل مشکلات «پدرخوانده» اطلاع داده است.
در ادامه مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی، آخرین وضعیت اکران «کاناپه»، «برادران لیلا» و برگزاری جشنواره فیلم فجر توضیحاتی ارائه کرد.
«سه جلد» نخستین فیلم بلند سینمایی مهدی اسماعیلی به تهیه کنندگی محمد آفریده و با بازی باران کوثری پروانه نمایش گرفت.
دو فیلم «ملاقات خصوصی» و «چپ راست» در شرایطی روی پرده سینماها نمایش داده می شوند که پیشبینی می شد به رونق دادن گیشه کمک کنند اما آمار فروش این فیلم ها در ایام ابتدایی اکران که تبلیغاتی هم ندارند، وضعیت دیگری را نشان می دهد؛ چونکه تا حالا فقط حدود ۷۰ هزار نفر به تماشای این دو فیلم نشسته اند.
بهروز افخمی که چند ماه قبل گفته بود با کارگردانی در سینما خداحافظی کرده و برای فیلم «فرزند صبح» پروانه نمایش گرفته، برای ساخت فیلمی با نام «صبح اعدام» درخواست مجوز ساخت داده است. او در اینباره اظهار داشت: «صبح اعدام» ۹۵ دقیقه بدون فلاش بک از لحظات قبل از اعدام طیب حاج رضایی و اسماعیل رضایی است.
همچنین محمدمهدی طباطبایی نژاد برای ساخت نخستین فیلم بلند سینمایی کارگردان مستند «آتلان» درخواست پروانه ساخت داده است و محمدحسین مهدویان قصد ساخت یک فیلم جدید با نام «مطرود» دارد.
یکی از خبرهای مهم هفته، درباره ی آخرین وضعیت مجموعه تئاتر شهر بود که مدتی است در انتظار مرمت و بازسازی است. مدیر این مجموعه در گفت و گو با ایسنا، روند بازسازی این مجموعه را توضیح داد و از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست توجه ویژه ای به تئاتر شهر داشته باشد تا در سایه این توجه، بودجه بیشتری به بازسازی آن اختصاص داده شود.
یکی از چالش های میراث فرهنگی نیز در چند وقت اخیر به آب گیری از سد «چشمیر» مربوط بوده و به اختلافی میان فعالان و دوستداران میراث فرهنگی و محیط زیست و همین طور مقامات استانی کهگیلویه و بویراحمد و وزارت نیرو تبدیل گشته است، روز دوشنبه گزارشی از آخرین وضعیت این سد با اظهار نظات متولیان آن داشتیم، بر این اساس سد مقرر است تا هفته آینده آبگیری شود. باستان شناسان بعد از ۴۰ روز کاوش می گویند دو سکه مسی ایلخانی فاخرترین اثری بوده که یافته اند.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از ارائه تسهیلات لازم به سرمایه گذاران برای ایجاد مراکز نشاط آفرین اطلاع داد.
مرکز پژوهش های مجلس با بررسی ثبت میراث ناملموس «فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای» توسط کشور جمهوری آذربایجان که در ایران واکنش برانگیز شده بود، نتیجه گرفت: هرچند نگرش اولیه یونسکو به ثبت میراث فرهنگی ناملموس از نوع حفاظت و صیانت از فرهنگ است، اما عرصه ای برای رقابت های نامشروع و شرارت برخی کشورها شده است.
محل جدید فیلمبرداری اثر تازه نرگس آبیار در عمارت تاریخی «نصیرالملک» بار دیگر واکنش و نگرانی های فعالان و دوستداران میراث فرهنگی را برانگیخت.
دبیر پانزدهمین جشنواره تجسمی فجر در گفت وگوی اختصاصی با ایسنا، ضمن تشریح آخرین وضعیت این رویداد فرهنگی هنری درباره ی برگزاری دومین دوره از نمایشگاه «آینه در آینه» که در جشنواره چهاردهم هم برگزار شده بود، به بازسازی موزه هنرهای معاصر اشاره و برگزاری دوره دوم این نمایشگاه را به پس از این مرمت موکول دانست.
اعلام شد که آیین گرامیداشت یاد و خاطره زنده یاد حبیب الله صادقی، در چارچوب چهار رویداد هنری هفته آینده در حوزه هنری برگزار می گردد.
موزه ملی ایران به مناسبت ولادت حضرت فاطمه (س) و روز مادر، پیکرک «مادر با کودک» به قدمت هفت هزار سال را به نمایش گذاشت. این پیکرک تنها نمونه کشف شده از هنر حجمی قبل از تاریخ ایران است که مادر با فرزندی در آغوش را نشان داده است.
هنرمندانی که در این هفته به سوگ آنها نشستیم
محسن جعغری راد، نویسنده و منتقد جوان سینما بامداد یکشنبه درگذشت.
ابوالفضل خطیبی (زاده ۲۵ اردیبهشت ۱۳۳۹ در گرمسار) نویسنده، شاهنامه شناس و پژوهشگر زبان و ادب فارسی و عضو هیات علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مشاور علمی گروه فرهنگ نویسی روز چهارشنبه درگذشت و مراسم خاکسپاری او پنجشنبه، ۲۲ دی ماه با حضور همکارانش در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و فرهنگستان زبان و ادب فارسی بدون سخنرانی در قطعه نام آوران بهشت زهرا برگزار شد.
ابوالفضل طباطبایی مجری باسابقه تلویزیون، ۲۲ دی ماه بر اثر نارسایی کبد در بیمارستان درگذشت که مراسم خاکسپاری و خاکسپاری او روز شنبه (۲۴ دی ماه) در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار می گردد.
حاشیه های هفته
در پی انتشار اخباری از میثم جبلی، برادر پیمان جبلی ـ رئیس سازمان صداوسیما که در گفت وگویی با مجله آمریکایی تایم، از پناهنده شدن خود اطلاع داده و آنرا به سقوط هواپیمای اوکراینی و درگذشت یکی از بستگانش نسبت داده است، رییس سازمان صداوسیما ـ در ویدیویی در فضای مجازی، چنین اظهار نمود: اظهارات برادرم را دیدم؛ نمی دانم چقدر از این حرف ها ارادی و تحت اختیار است. این اتفاقات، چیز جدیدی نیست و در گذشته هم بوده و طبیعت این مسیر، ریزش ها و رویش ها است.
مصطفی کیایی درباره ی سریال «هزار و یک شب» و حواشی ساخت آن توضیحاتی را مطرح و اعلام نمود: ساخت این سریال به علت اتفاقات اخیر متوقف گردید و مشخص نیست چه زمانی راه بیفتد.
اخبار فرهنگ و هنر در جهان
به بهانه روز مادر گزارشی از چهره های زنانی داشتیم که تعدادی از بزرگ ترین نقاشان تاریخ را تربیت کرده اند.
با وجود اینکه در ایام اخیر شاهد افزایش آمار مبتلایان کرونا بوده ایم و برخی کشور محدودیت هایی را بر گردشگران چینی در نظر گرفتند اما دولت چین تصمیم گرفت که مرزهای کشورش را بدون محدودیتی باز کند و با باز شدن مرزهای چین به هنگ کنگ، پایان قرنطینه برای بازدیدکنندگان و شروع سفر میلیونها نفر در تعطیلات سال نوی چینی، زنگ خطر برای افزایش چشم گیر شمار مبتلایان به کرونا به صدا درآمده است. این در شرایطی است که دعوای چین و ژاپن بر سر صدور ویزا بالا گرفت، ژاپن به علت تصمیم چین در خصوص تعلیق صدور روادید برای شهروندان ژاپنی در انتقام از الزامات آزمایش کووید برای مسافران چینی، به مقامات پکن اعتراض کرد.
در اتحادیه اروپا تا حالا مقام های فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا، هلند، پرتغال، اسپانیا و سوئد محدودیت های سفری را برای مسافران خروجی از چین تعیین کرده اند. در عین حال وزارت حج و عمره عربستان سعودی اعلام نمود که این کشور تمام محدودیت های کرونائی را برای حج ۲۰۲۳ حذف می کند و میزبان تعداد زوار برابر یا قبل از همه گیری کرونا خواهد بود.
فهرست قوی ترین پاسپورت های جهان در سال ۲۰۲۳ درحالی اعلام گردید که همچنان سه کشور آسیایی در جایگاه های برتر این لیست به چشم می خورند و این در شرایطی است که گذرنامه ایران نیز در این رتبه بندی در جایگاه ۹۹ قرار دارد.
جوایز سالانه آکادمی فیلم بریتانیا (بفتا) نیز لیست نامزدهای اولیه جوایز سال ۲۰۲۳ را در شاخه های مختلف اعلام نمود.
انجمن فیلمبرداران آمریکا لیست نامزدهای سال ۲۰۲۳ اعلام نمود و داریوش خنجی نیز برای فیلم «باردو» یکی از نامزدهای دریافت جایزه اصلی است.
همچنین بیست و یکمین جشنواره بین المللی فیلم «داکا» میزبان نمایش بیش از ۱۰ فیلم ایرانی در دوره جدید خود خواهد بود.
آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار لیست فیلمهای بلند حائز شرایط رقابت در نود و پنجمین دوره این جوایز را اعلام نمود.
انجمن مطبوعات خارجی هالیوود برگزارکننده جوایز سالانه گلدن گلوب، لیست برندگان سال ۲۰۲۳ این جوایز را در شاخه های سینمایی و تلویزیونی اعلام نمود و این در حالی بود که چند فیلم، مورد بی اعتنایی اعضای انجمن مطبوعات خارجی قرار گرفتند.
تعداد مخاطبان تلویزیونی مراسم اهدای جوایز «گلدن گلوب ۲۰۲۳» در مقایسه با دو سال قبل با ۹ درصد کاهش مواجه گردید.
فروش فیلم سینمایی «آواتار: راه آب» در گیشه جهانی از مرز ۱.۷ میلیارد دلار عبور کرد و این فیلم را به رتبه هفتم پرفروش ترین فیلمهای تاریخ سینما رساند.
نخستین کتاب خاطرات «شاهزاده هری» رکورد پرسرعت ترین فروش یک کتاب غیرداستانی در بریتانیا را شکست. کتاب خاطرت چالش برانگیز شاهزاده هری که با عنوان «Spare» انتشار یافته است از همان هفته های قبل از انتشار رسمی به موضوع خبرساز رسانه ها تبدیل شد.
«ارل بوئن» که بیشتر برای بازی در نقش روان شناس دکتر «پیتر سیلبرمن» در سری فیلمهای «ترمیناتور» شناخته می شد در سن ۸۱ سالگی و «اوون رویزمن» فیلمبردار آمریکایی و تحسین شده فیلم هایی چون «جن گیر» و «ارتباط فرانسوی» و «شبکه» در سن ۸۶ سالگی درگذشتند. همین طور «راسل بنکس» که نگارش رمان هایی چون «رنج» و «آخرت شیرین» را در کارنامه داشت در سن ۸۲ سالگی و «لیزا ماری پریسلی» خواننده و تنها فرزند «الویس پریسلی» خواننده مشهور آمریکایی از دنیا رفتند.
جف بک، یکی از مبتکرترین و مطمئناً غیرقابل پیشبینی ترین نوازنده های گیتار در دهه ۶۰ میلادی، در ایام اخیر در حالیکه ۷۸ سال سن داشت، درگذشت.
بر اساس شکایت اخیر مطرح شده در دادگاه فدرال، تابلونقاشی ون گوگ که در موسسه هنر دیترویت به معرض نمایش گذاشته شده، سرقتی است.
گروهی از باستان شناسان با کاوش در دو مقبره باستانی واقع در «اقصر» موفق به کشف ۶۰ مومیایی شدند. همین طور گروهی از باستان شناسان «موزه تاریخ یوتلاند شمالی» بقایای یک تالار عظیم وایکینگی را در دانمارک کشف کردند.
پس از انتشار دور اخیر کاریکاتورهای مورد اعتراض ایران در یک نشریه فرانسوی و مجادله دیپلماتیک حاصل از آن، برخی مقام های سیاسی فرانسه، این اقدام را در جهت وجود آزادی بیان در این کشور توصیف و از اعتراض طرف های ایرانی، تعجب خودرا ابراز کردند. در گزارشی، مروری داشتیم بر اینکه در چه کشوری از جهان آزادی بیان مطلق وجود دارد و آیا اگر پاسخ مثبت است آیا این کشور فرانسه است؟!
همچنین آیت الله العظمی نوری همدانی در پیامی اهانت نشریه فرانسوی را به مقدسات مسلمانان محکوم نمود و از سازمان های بین المللی جهان اسلام خواست که موضوع را به شکل جدی پیگیری کنند.