با حضور وزیر امور خارجه لهستان؛ نمایشگاه به سمت امید در فرهنگستان هنر

آیین افتتاحیه نمایشگاه به سمت امید با حضور وزیر امور خارجه لهستان و سفرای کشورهای خارجی در فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، برگزار گردید.

به گزارش پیلانو به نقل از روابط عمومی فرهنگستان هنر، آئین گشایش نمایشگاه عکس «به سوی امید»، به مناسبت هشتادمین سالگرد مهاجرت لهستانی ها به ایران، به میزبانی فرهنگستان هنر، و با حضور وزیر امور خارجه لهستان و سفیر این کشور و هیئت همراه، و هم تنی چند از سفرا و وابستگان نظامی خارجی مقیم در تهران، در تالار ایرانِ فرهنگستان هنر، برگزار گردید. این نمایشگاه در مؤسسه فرهنگی هنری صبا افتتاح شد.
پیوند ایران و لهستان در محصولات هنری آن بازتاب داشته است
سخنران افتتاحیه این نمایشگاه بهمن نامورمطلق، رئیس فرهنگستان هنر، بود که در ابتدا، ضمن خوشامدگویی به وزیر امور خارجه لهستان و سفرای کشورهای حاضر در این مراسم، به وظایف فرهنگستان هنر، بعنوان یکی از فرهنگستان های چهارگانه در سیاستگذاری و الگوپردازی در حوزه هنر، اشاره ای کوتاه کرد و در ادامه، به نقش هنر و فرهنگ، بعنوان مهم ترین پل ارتباطی مناسبات دو کشور ایران و لهستان، پرداخت و در همین زمینه اظهار نمود: روابط ایران و لهستان را میتوان متعلق به سه دوره تاریخی دانست که محصولات و نتایج بسیاری در حوزه هنر به دنبال داشته است.
او ضمن اشاره به بعضی از آثار هنری در دوران صفوی خاطرنشان کرد: اولین دوره مناسبات میان دو کشور به پیش از دوران صفوی برمی گردد که در دوران صفوی به اوج شکوفایی خود می رسد. محصول این روابط آثار بسیاری در حوزه هنر بود که به کشور لهستان صادر شده و حتی برخی از این آثار مخصوص این کشور ساخته شده است؛ بعنوان مثال، فرش «پولونز» یا فرش لهستانی، که با طلا و نقره در ایران بافته می شد و از انواع خیلی خوب فرش های ایرانی به حساب می آید، متعلق به این دوره است.
رئیس فرهنگستان هنر به دومین دوره مناسبات این دو کشور اشاره و خاطرنشان کرد: دوران قاجار دومین دوره مناسباتی میان ایران و لهستان است که به صورت تنگاتنگ ادامه پیدا می کند و نمونه هنری آن «ورشوسازی» است که نام پایتخت لهستان را به همراه دارد و امروزه، هنر ورشوسازی یکی از هنرهای سنّتی و صنایع دستی ایران شناخته می شود که هنرمندانی در شهرهای بروجرد و دزفول در این حوزه صاحب سبک اند.
عضو پیوسته فرهنگستان هنر، ضمن اشاره به دوره پهلوی که در آن، حضور مهاجران لهستانی در ایران را شاهدیم، تصریح کرد: نمایشگاهی که امروز برگزار شده مناسباتی میان ما است که در جنگ جهانی رخ داده است. از آن دوران، رد و نشانه ای هنری داریم که صندلی هایی است که ما با نام «صندلی لهستانی» می شناسیم که آنرا هنرمندی آلمانی ابداع کرده ولی ایرانیان با نام لهستانی از آن یاد می کنند.

او به نام گذاری هنرهای ایرانی با نام لهستان اشاره نمود و اظهار داشت: هیچ کشور دیگری در دنیا نداریم که هنرهای سنّتی اش با عنوان آن کشور در ایران نام گذاری شده باشد. ایرانیان نشان دادند که در تلخ ترین زمان خود، علیرغم مشکلات بسیار، انسان هایی صلح جو و میهمان نوازند، و پذیرای مهمانان لهستانی شدند. امیدواریم روابط فرهنگی و هنری گذشته را احیا نماییم و لهستان دروازه و پُلی برای تعامل فرهنگ و هنر اروپا و ایران باشد.
بهمن نامورمطلق روابط پایدار را حاصل ارتباط میان اندیشه ها و هنرها و تخیلات ادبی دانست و پیشنهادهایی در زمینه همکاریهای حوزه هنر عرضه کرد و اظهار داشت: ما آماده همکاری در هنرهایی چون سینما و موسیقی و هنرهای تجسمی هستیم و همچنین، آماده همکاری برای ارتباط دانشگاه های هنر ایران با دانشگاه های هنر لهستان هستیم و می توانیم نمایشگاه هایی بخصوص در زمینه تصویرسازی و طراحی که لهستان در آن پیشگام است برگزار نماییم.
رئیس فرهنگستان هنر در انتها سخنرانی خود، به کتاب شاهکارهای هنر ایران در مجموعه های لهستان اشاره و با قدردانی از همکاری مسؤلان لهستان در انتشار این اثر اظهار داشت: کتابی که فرهنگستان هنر با همکاری مسؤلان لهستان، در سالهای پیشین، منتشر نمود به آثار هنری ایرانی ای می پرداخت که در موزه های لهستان موجود بود و به همین واسطه، پژوهشگران ما توانستند از این منابع پرارزش بهره مند شوند. در این حوزه، با کشور مجارستان هم همکاری کردیم و امیدواریم شاهد همکاریهای بیشتر با این کشورها باشیم.
روابط ما با ایران بعد از ورود پناهندگان لهستانی به نقطه اوج خود رسیده است
ماچئی فایوکوفسکی (Maciej Fatkowski)، سفیر جمهوری لهستان در ایران، هم در این مراسم ضمن خوشامدگویی به مهمانان و سفرای دیگر کشورها، با ذکر این که با افتتاحیه این نمایشگاه به صورت هم زمان هشتادمین سالگرد ورود لهستانی ها به ایران را گرامی می داریم اظهار داشت: با عنایت به صحبت هایی که شد و روابطی که میان ایران و لهستان از قرن پانزدهم وجود داشته است، باید به اطلاع برسانم که روابط ما، به ویژه در خلال یک قرن اخیر، بسیار تنگاتنگ بوده و جدی تر شده است و این نکته حقیقت دارد که پس از جنگ جهانی دوم و بعد از آنکه پناهندگان لهستانی وارد کشور ایران شدند، این روابط به نقطه اوج خود رسیده است.
او افزود: امروز، وزیر امور خارجه لهستان نمایشگاهی را در اینباره، در اینجا و همینطور در شهر اصفهان، افتتاح خواهند کرد و تلاش می نماییم این نمایشگاه ها در شهرهایی دیگر، چون بندرعباس و اهواز، هم برگزار شوند.
او سخنان خویش را با تشکر از رئیس فرهنگستان هنر، مؤسسه اطلاعات ملی لهستان، و دست اندرکاران برگزاری نمایشگاه خاتمه داد و برای برقراری همکاریهای فرهنگی بیشتر بین دو کشور ابراز امیدواری کرد.
کمک های سخاوتمندانه ایرانی ها که جان هزاران لهستانی را نجات داد به خوبی در خاطره ها مانده است
زبیگنیو رائو (Zbigniew Rau)، وزیر امور خارجه جمهوری لهستان، در این برنامه، با اشاره به اینکه این نمایشگاه روایت اودیسه زندگی ۱۲۰ هزار لهستانی است که در خلال جنگ جهانی دوم به ایران آمدند، اظهار داشت: این داستان هم در ایران و هم در لهستان، به خوبی شناخته شده است. مورد دیگری که به خوبی در خاطره ها مانده است کمک های سخاوتمندانه ایرانی ها است که جان هزاران لهستانی را نجات داد؛ لهستانی هایی که بعد از دو سال کار در اردوگاه های کارگری شوروی، از نظر جسمی خسته شده بودند.
او افزود: این نمایشگاه صرفا برای زنده نگاه داشتن خاطره آن اتفاقات نیست؛ آنچه به همان اندازه اهمیت دارد این است که تاریخچه ای گسترده تر از آن نشان داده شود. روایت های موجود در مورد جنگ جهانی دوم غالباً به نشان دادن تصویری از دو اردوگاه متحدین و متفقین که ضد یکدیگر می جنگیدند محدود می شود. این مورد این حقیقت مهم را نادیده می گیرد که هیتلر، در طول دو سال اول، با استالین متحد بود و جنگ جهانی دوم با تهاجم مشترک آلمان و شوروی به لهستان شروع شد و این اشغالگران شوروی بودند که میلیونها لهستانی را به سیبری و آسیای مرکزی تبعید کردند؛ جایی که دَه ها هزار نفر بر اثر گرسنگی و شرایط زندگی غیرانسانی جان خویش را از دست دادند.
او اضافه کرد: تنها بعد از حمله آلمانِ نازی به متحد خود، شوروی، در ۱۹۴۱ م بود که بازماندگان لهستانی از اردوگاه های کارگری شوروی آزاد شدند تا لشکرهای نظامی تشکیل دهند و در کنار ارتش شوروی بجنگند. اما آموزش نظامی آنها به علت کمبود غذا و دارو و لباس باید متوقف می شد. ژنرال ولادیسلاو آن درس، که فرماندهی ارتش لهستان را بر عهده داشت، چاره ای جز آن نداشته که مردمش را به ایران بفرستند و بعدها، به نیروهای متفقین در خاورمیانه بپیوندد. این تخلیه نیرو در ماه های آوریل و اوت ۱۹۴۲ م صورت گرفت و حدود ۱۲۰ هزار نفر که در بین آنها ۲۰ هزار کودک وجود داشت وارد ایران شدند. در تهران، یک مرکز مطالعه فارسی توسط استادان دانشگاه های لووی و ویلنیوس ایجاد، و قطعات موسیقی پیانو سازمان دهی و مغازه ها و رستوران های لهستانی راه اندازی شد. اصفهان به شهر کودکان لهستانی معروف شد؛ چونکه میزبان بیشتر از ۲۵۰۰ کودک لهستانی بود که اکثراً یتیم بودند. آنها می توانستند به مدرسه بازگردند و با هم سالان خود دوست شوند و در جنبش شکوفایی پیشاهنگی شرکت نمایند. تا سال ۱۹۴۵ م، بیشتر لهستانی ها ایران را تَرک کردند ولی تعداد کمی از آنها به خانه بازگشتند. با آخر جنگ، سربازان ژنرال اندرس از نظر کشورهای جماهیر شوروی دشمن محسوب می شدند و مجبور بودند پناه بگیرند و بیشتر به استرالیا، کانادا، مکزیک، نیوزلند و بریتانیا رفتند. امروز، در جمعمان، افتخار دیدار با سفیران این کشورها را دارم و این موقعیتی مناسب برای ابراز باردیگر عمیق ترین قدردانی مان بابت میهمان نوازی هشتاد سال پیش شماست.
او افزود: چند دَه لهستانی تصمیم گرفتند در ایران بمانند. آنها ساکن شدند و خانواده هایی برپا کردند که مفتخرم که به بعضی از نوادگانشان خوشامد بگویم و از آنها به خاطر گرامی داشتن میراث لهستانی شان و حفظ خاطرات آن اتفاقات تشکر کنم. حفظ خاطره تجربیات گذشته هم مهم می باشد که توضیح می دهد لهستان امروز کجاست و نمایانگر چه مفهومی است. امروز، جنگ در اوکراین بار دیگر شهادت می دهد که این درس تاریخی همچنان کاملاً معتبر است و دگربار، ما وحدت و هم بستگی استثنایی بین المللی را در پاسخ به نفرت و خشونت شاهدیم. اجازه دهید این نکته تجربه سازنده اصلی برای نسل حاضر و نسل های آتی باشد.
در ادامه مراسم، در محل نمایشگاه، علیرضا اسماعیلی، دبیر فرهنگستان هنر، درمورد کتاب فاخر شاهکارهای هنر ایران در مجموعه های لهستان، که در سال ۱۳۹۲ توسط مؤسسه‌ی تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری فرهنگستان هنر (متن) به چاپ رسیده بود، توضیحاتی داد و یک دوره دوجلدی از کتاب مذکور به وزیر امور خارجه لهستان اهدا شد.
کتاب شاهکارهای هنر ایران در مجموعه های لهستان معرفی گلچینی باشُکوه از حدود چهارصد قطعه باارزش از آثار هنری ایرانی موجود در موزه های بزرگ و مجموعه های هنری، کتابخانه ها، کلیساها و صومعه های لهستان است که در سال ۲۰۰۰ م در موزه ملی ورشو به معرض نمایش گذاشته شده بود. این کتاب در دو جلد به همت فرهنگستان هنر، با همکاری موزه ملی ورشو و با حمایت بانک توسعه صادرات ایران برای نخستین بار در ایران و جهان به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر و به علاقه مندان هنر ایران تقدیم شد.
سپس نمایشگاه عکس «به سوی امید» در گالری خیال مؤسسه فرهنگی هنری صبا راه اندازی شد. این نمایشگاه تا ۲۶ ادریبهشت، از ساعت ۱۴ الی ۲۰ برای بازدید علاقه مندان دایر خواهد بود.

منبع: پیلانو