صد سال كاریكاتور در تهران منتشر شد تهران از منظر کارتونیست ها
به گزارش پیلانو انتشارات علمی و فرهنگی اخیرا کتاب صد سال کاریکاتور در تهران را منتشر نموده است. این کتاب بخشی از مجموعه کتب سده است که وضعیت فرهنگی و هنری یکصدسال اخیر تهران را بررسی می کند.
به گزارش پیلانو به نقل از مهر، به نقل از روابط عمومی انتشارات علمی و فرهنگی کتاب صد سال کاریکاتور در تهران گردآوری، تنظیم و نگارش جمال رحمتی اخیرا منتشر و روانه بازار نشر شده است. این کتاب یکی دیگر از کتاب های مجموعه کتب سده (یعنی صد سال نویسندگی در تهران، صد سال نقاشی در تهران، صد سال عکاسی مناظر در تهران و صد سال گرافیک در تهران) است که تلاشی برای بازنمایی وضعیت فرهنگی و هنری صد سال گذشته شهر تهران است.
جمال رحمتی مؤلف این اثر کاریکاتوریست و پژوهشگر ایرانی، برنده چندین جایزه بین المللی، متولد ۱۳۵۱ زنجان است. او فارغ التحصیل رشته گرافیک از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و فوق لیسانسش را هم در زمینه انیمیشن از دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر دریافت کرده است. او سابقه همکاری در جایگاه کاریکاتوریست با روزنامه ها و مجلات دنیای تصویر، همشهری، شرق، توانا، ایران، زن، زنان فردا، روز هفتم، عصر آزادگان، جامعه، توس و نشاط و بسیاری نشریات دیگر را دارد. هم دبیر سرویس کاریکاتور و کارتون نشریات معتبری همچون شرق، هم میهن، مجلات همشهری و… را هم به عهده داشته و هم اکنون هم دبیر سرویس طرح روزنامه اعتماد است. جمال رحمتی دارنده ۲۶ جایزه بین المللی همچون ۶ جایزه اول جهانی است. او مدرس دانشگاه است و تا کنون کارگردانی چند فیلم کوتاه داستانی را هم تجربه کرده است.
در پشت جلد این اثر مبحث و محتوای کتاب به این شرح توضیح داده شده است:
«کاریکاتور و کارتون هنر عصر جدید است. هنری که قرن ها پس از ظهور و ثبوت رشته های دیگر تجسمی به وجود آمده است. بسیاری ریشه آنرا در آثار داوینچی و دورر و… جست وجو می کنند، اما حقیقت این است که اصرار آدمی برای مشخص شدن تکلیف همه چیز، او را به این ریشه یابی رسانده است و مشخص نیست که حقیقت این باشد؛ اما این که چه زمانی و چگونه وارد ایران شده است، واضح و مشخص است. شاید آن زمان که از عظیم زاده، نقاش اهل تبریز و از بنیانگذاران هنر کاریکاتور، توانست با استفاده از شیوه‌ی طراحی روتر، اما با خط و ترکیب بندی های ساده تر، اولین کاریکاتورهای بومی ایران را پایه گذاری کند، فکر نمی کرد که یک قرن بعد ایران یکی از مراکز مهم کارتون و کاریکاتور دنیا شود. اگر فضای مجازی را کنار بگذاریم، کارتون و کاریکاتور دو رسانه‌ی مهم برای عرضه دارد؛ مطبوعات و نمایشگاه ها. تهران مرکز هر دوی اینهاست. مهم ترین نشریات و معتبرترین نمایشگاه ها و جشنواره های کاریکاتور و کارتون کشور در تهران برگزار می گردد. کتاب حاضر نگاهی اجمالی به کاریکاتور ایران از ابتدا تابحال دارد و تهران را از نگاه نقادانه‌ی صد کارتونیست به نمایش می گذارد».
پیروز حناچی شهردار وقت تهران پیش گفتاری برای این مجموعه و هم این اثر نوشته است که در بخشی از آن چنین می خوانیم:
«بیش از دو قرن است که تهران پایتخت ایران است و از منظرهای مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی نقطه‌ی همگرایی ملی و محل وقایع بررگ تاریخی کشور است. شهر تهران به واسطه‌ی همین مرکزیت، سه دوره تاریخی متفاوت با مظاهر و مضامین مختلف را از سر گذرانده است. این شهر خاصه در صد سال قبل بستر اصلی تحولات و وقایع تاریخی مهم سرزمینمان بوده است و به همین جهت است که بررسی جایگاه و واکاوی ابعاد کمتر شناخته یا دیده شدهٔ این شهر و برجسته سازی آن لزوم می یابد. باید توجه کرد که علاوه بر اهمیت پرداختن به ابعاد سیاسی و اجتماعی و اقتصادی تهران، ظرفیت ها و زمینه های پرارزش هنری و فرهنگی شهر نباید زیر سایه ابعاد سیاسی شهر گم شود. داشته های این شهر ذیل تحولات پُر سروصدای مناسبات پایتختی پنهان مانده است.»
این اثر در چهار بخش کلی تنظیم و دسته بندی شده است که بعد از پیشگفتار و مقدمه آمده اند؛ در بخش اول تاریخ کاریکاتور ایران از منظری دیگر بررسی شده که مباحثی چون نخستین نشریات فکاهی-انتقادی در دوره های مختلف تاریخی از سالهای اول پیروزی مشروطه تا زمان انتشار مجلهٔ گل آقا و خط خطی از جملهٔ آنهاست. کتاب سپس در بخش بعدی نگاهی کلی به کارتونیست و کاریکاتوریست های ایران طی دهه های ۲۰ تا ۹۰ انداخته است. در بخش بعدی هم زندگی و آثار ریش سفیدهای کاریکاتور ایران یعنی کامبیز درم بخش، غلامعلی لطیفی و بهمن رضایی بررسی شده است.
در بخش پایانی این کتاب هم که «تهران از منظر کارتونیست ها» نام دارد با رزومه ای مختصر از ۱۰۰ کارتونیست ایرانی به علاوه‌ی یک اثر از آنها درباره تهران روبه روییم. صدسال کاریکاتور در تهران با همکاری شهرداری تهران و انتشارات علمی و فرهنگی در ۲۵۹ صفحه به شکل نیمه مصور با شمارگان ۵۰۰ و قیمت ۱۵۷ هزار تومان، در سال ۱۳۹۹ انتشار یافته است.
منبع: pilano.ir