در پژوهش تازه مهدی نورمحمدی؛ معرفی نوازندگان كنسرت جمهوری عارف قزوینی

پیلانو: کتاب عارف موسیقی دان  اثر مهدی نورمحمدی توسط نشر ماهور منتشر گردید. در این کتاب اسامی نوازندگان همکار عارف در کنسرت جمهوری ارائه شده است، نوازندگانی که تاریخ نامشان را فراموش کرده بود.

به گزارش پیلانو به نقل از مهر، کتاب «عارف موسیقی دان» تألیف مهدی نورمحمدی با شمارگان ۵۰۰ نسخه، ۵۵۲ صفحه و بهای ۱۶۵ هزار تومان توسط انتشارات ماهور در دسترس مخاطبان قرار گرفت. این کتاب پژوهشی است درباره کارهای موسیقایی عارف قزوینی که آگاهی ها و اطلاعات کم نظیری در این خصوص در اختیار علاقه مندان قرار می دهد و زوایای پنهانی از زندگی هنری وی را که تا حالا به آنها پرداخته نشده و یا کمتر مورد توجه قرار گرفته است آشکار می سازد.
کتاب یاد شده که باید آنرا در حکم دانشنامه‌ی موسیقایی عارف دانست، در ۸ فصل تنظیم شده است:
فصل ۱. استادان عارف: این فصل دارای ۳ دستاورد مهم است:
الف. عارف علاوه بر حاج صادق خرازی، مدتی نیز نزد عبدالکریم جناب قزوینی و سید جعفر لنگرودی به تحصیل موسیقی پرداخته که اشاره ای به این مساله نکرده است.
ب. برای اولین بار عکس و زندگینامه بسیار کوتاهی از سید جعفر مجتهد لنگرودی به چاپ رسیده است.
ت. دستیابی به دوبیتی تازه یاب که نشانگر تسلط فراوان عارف در خوانندگی و مرکب خوانی است، افق نوینی را درباره این خاصیت عارف به روی علاقه مندان می گشاید.
فصل ۲. صدای عارف: در این فصل با بهره گیری از نظرات مختلف درباره صدای عارف، تصویری از جنس و وسعت صدا و همین طور شیوه خوانندگی وی ترسیم شده است. علت باقی نماندن صفحه از صدای عارف، امکان وجود یک لوله فنوگراف از صدای او و همین طور علت از میان رفتن صدای عارف، از دیگر مباحث این فصل محسوب می شود.
فصل ۳. تصنیف های عارف: مهم ترین دستاوردهای این فصل عبارتند از:
الف. کشف دو تصنیف منتشرنشده که تا کنون در هیچ یک از چاپ های دیوان عارف به چاپ نرسیده است و باید آنها را به دیوان عارف افزود.
ب. بر خلاف تصور رایج، عارف تصنیف «جان برخی آذربایجان باد» را نه در بازگشت از سفر استانبول بلکه در هنگام اقامت در استانبول ساخته است.
ت. برای نخستین بار گوشه های تصنیف های عارف توسط جناب آقای فرید خردمند تعیین شده که اقدامی نو در شناخت شیوه تصنیف سازی عارف محسوب می شود.
فصل ۴. کنسرتهای عارف: در این فصل باتوجه به اسناد تازه یاب، تعداد واقعی کنسرتهای عارف لیست نویسی شده که کامل ترین لیست تا حالا شمرده می شود. این لیست نویسی اطلاعات ارزشمندی درباره علت برگزاری، مکان، زمان و مناسبت اجرا، نوازندگان همکار، اشعار و تصنیف هایِ خوانده شده، قیمت و مکان فروش بلیط، اعلانات و حتی تماشاگران شناخته شده این کنسرت ها در اختیار می گذارد.
فصل ۵. عارف و موسیقی: در این فصل به مسائلی همچون عارف و تأسیس مدرسه موسیقی، عقاید عارف در موسیقی، رضاقلی میرزا ظلی تنها شاگرد شناخته شده عارف و مناسب خوانی عارف پرداخته شده است. مهم ترین دستاوردهای این فصل عبارتند از:
الف. برای نخستین بار لیست کاملی از ضبط آثار عارف در صفحات گرامافون به دست داده شده که کامل ترین لیست ضبط آثار عارف توسط خوانندگان قدیمی محسوب می شود.
ب. با دستیابی به فیلم هایِ مستندِ کمیاب و دیریاب «سیمای معاصران» و «گفت و شنودی درباره ابوالقاسم عارف قزوینی» اطلاعات بسیار ارزشمندی به علاقه مندان ارائه شده است. از قسمت های مهم این بخش، سخنان هوشنگ ابتهاج (ه. ا. سایه) شاعر مشهور و مسئول بخش موسیقی رادیو ایران درباره عارف است که برای نخستین بار منتشر شده است.
فصل ۶. همکاران هنری عارف: در این فصل، با دستیابی به منابع کمیاب و ناشناخته ای چون مستند تلویزیونی «سیمای معاصران» به نوازندگانی که در کنسرت ها یا محافل خصوصی با عارف همکاری داشته اند پرداخته شده است. مهم ترین بخش این فصل، شناسایی نوازندگان کنسرت جمهوری برای نخستین بار است که در منبعی دیگر به آن اشاره نشده است.
فصل ۷. خاطرات: در این فصل خاطراتی که مربوط به جنبه موسیقایی عارف است گردآوری شده که حاوی نکاتی مفید برای علاقه مندان خواهد بود.
فصل ۸. اسناد شکایت عارف از گماشتگان سپهدار تنکابنی: در این فصل برای نخستین بار اسناد پرونده کتک خوردن عارف به دست گماشتگان سپهدار تنکابنی بعد از اجرای گاردن پارتی پارک ظل السلطان که در سازمان اسناد ملی ایران نگهداری می شود بطور کامل بیرون نویسی شده و به چاپ رسیده است که اطلاعات بسیار مهمی درباره تاریخ دقیق این واقعه و حواشی آن در اختیار علاقه مندان قرار می دهد.
نورمحمدی پژوهش های دیگری را نیز درباره عارف قزوینی انجام داده که از دل آنها پیش تر دو کتاب «اخبار عارف قزوینی در مطبوعات، از دوره قاجار تا عصر حاضر» و «نامه های عارف قزوینی» انتشار یافته بودند. در این دو کتاب نیز اطلاعات پیش تر منتشر نشده ای به مخاطبان عصر حاضر ارائه شده بود. همین طور در کتاب «اخبار عارف قزوینی در مطبوعات، از دوره قاجار تا عصر حاضر» نیز تصنیفی از عارف درج شده بود که در منابع دیگر همچون دیوان عارف وجود نداشت و این تصنیف بجز تصنیفی تازه کشف شده ای است که در کتاب «عارف موسیقی دان» به مخاطبان ارائه شده است.

منبع: pilano.ir