در گفت وگو با پیلانو پاسخ داده شد چرا کامبیز روشن روان مدت هاست موسیقی فیلم نساخته؟

به گزارش پیلانو کامبیز روشن روان در پاسخ به این پرسش که «چرا موسیقی فیلم در کشور همانند سابق ماندگار نیست؟» می گوید: امروزه بخش بزرگی از موسیقی های فیلم و سریال، افکت های صوتی مشابهی هستند که به جهت تکرار زیاد و نامربوط، دلزدگی ایجاد می کنند؛ این در حالیست که پیشترها موسیقی متن فیلم ها، هویت منحصر به فرد خودرا داشتند.
روشن روان که قبلا در حوزه موسیقی فیلم پرکار بود، چند سالی است که فعالیت خاصی در این حوزه ندارد. به همین جهت علت این امر را از او جویا شدیم. او به ایسنا توضیح داد: من یکی از پرکارترین آهنگسازان فیلم در دهه های ۶۰ و ۷۰ بودم؛ زمانی که موسیقی فیلم اثری هنری به حساب می آمد که هم در بالا بردن جنبه های دراماتیکی فیلمها نقش بسزایی ایفا می کرد، هم اثری هنری به حساب می آمد و قابلیت شنیده شدن و اجرای صحنه ای به غیر از فیلم را داشت. آهنگسازان موسیقی فیلم در آن زمان اکثرا دارای تحصیلات آکادمیک موسیقی بودند و می توانستند موسیقی خویش را به صورت پارتیتور بنویسند که در نتیجه امکان ماندگاری آنها و در صورت نیاز اجرای صحنه ای ممکن بود.
او افزود: از نیمه دهه ۷۰ با ورود سینتی سایزرها، سمپلرها و بانکهای صوتی که مرتبا پیشرفته تر و کیفیت شنیداری بهتری را عرضه می کردند، از یک طرف شمار زیادی از جوانان بااستعداد وارد سینما شدند که علاقه و توانایی کار با این ابزار را داشته ولی از دانش موسیقی و آهنگسازی آگاهی چندان نداشتند. آنها می توانستند بدون احتیاج به نوازنده ها با کمترین هزینه موسیقی فیلم بسازند که البته خوشایند تهیه کنندگان فیلم بود. از طرفی گروهی از نوازندگان که اجرای موسیقی های متن فیلم را انجام می دادند، بیکار شدند.
روشن روان در ادامه صحبت هایش تصریح کرد: این دگرگونی سبب شد تا از یک طرف، آهنگسازانی که موسیقی خویش را آکوستیک و با اجرای نوازندگان ضبط می کردند و طبعا هزینه بیشتری برای سازندگان فیلم داشت، به مرور حضورشان در فیلم بعنوان آهنگساز کمرنگ تر شود. از طرفی موسیقی فیلم به تدریج کیفیت هنری خویش را از دست داد و تبدیل به شکلی موسیقی کلیشه ای از جنس موسیقی پاپ شد. از طرفی تهیه کنندگان و کارگردان هایی که فقط فروش هر چه بیشتر گیشه برایشان مهم بود به تولید فیلم هایی پرداختند که عاری از خلاقیت و نگاه هنری بود و احتیاج به همان موسیقی های ماشینی داشت. ازاین رو زمینه برای حذف کارگردان های خوب و متفکر، آهنگسازان تحصیلکرده و نوازندگان استودیویی فراهم گردید. ناگفته نماند که در همان سال ها بودند آهنگسازان خوبی که با استفاده از مولدهای صوتی، موسیقی های مناسب و تاثیرگذاری هم ساختند.
این آهنگساز بیان نمود: با عنایت به موارد گفته شده از آغاز دهه ۸۰ تصمیم گرفتم حضور کمتری در موسیقی فیلم داشته باشم؛ مگر این که فیلمی ساخته شود که احتیاج به موسیقی آکوستیکی داشته باشد و کارگردان آن با شناختی که قاعدتا باید از آهنگسازان و شیوه موسیقی نویسی و سابقه کاری آنها داشته باشد، آهنگساز مناسب آنرا انتخاب و به کار دعوت کند. به باور من آهنگساز نباید با لابی گری و شیوه های گوناگون، خویش را به کارگردان، تهیه کننده و فیلم تحمیل کند، بلکه باید از سوی کارگردان با آگاهی تمام انتخاب گردد.
روشن روان در پاسخ به پرسش دیگر ایسنا در خصوص اینکه چرا موسیقی فیلم همانند گذشته با مخاطب ارتباط برقرار نمی کند؟ اظهار نمود: کاملا مشخص است؛ هنگامی که موسیقی متن نتواند ارتباط منطقی با فیلم برقرار کند و توانایی کمک به بالا بردن کشش های دراماتیکی فیلم را نداشته باشد و ساختار موسیقی ضعیفی داشته باشد، نمی توان توقع داشت موسیقی تأثیر مثبتی در فیلم داشته باشد و در حافظه مردم باقی بماند.
او افزود: امروزه بخش بزرگی از موسیقی های فیلم و سریال، افکت های صوتی مشابهی هستند که به جهت تکرار زیاد و نامربوط در فیلمها، دلزدگی ایجاد می کنند. امروزه می توان بخش هایی از موسیقی های متن را روی فیلمهای دیگری گذاشت، بدون اینکه مشکلی برای فیلم یا بیننده ایجاد کند؛ فرضا بیننده بگوید موسیقی متعلق به فیلم دیگری است. در حالیکه سابق بر این موسیقی متن فیلمها هویت منحصر به فرد خویش را داشتند که به صورت کامل با فیلم منطبق و درآمیخته بودند. ازاین رو فرضا امروز اگر شما قسمتی از موسیقی سریال «امیرکبیر» یا «گل های داوودی» را بشنوید، فورا تصاویر آن فیلمها جلوی چشمانتان نقش می بندند. هر چند که این موسیقی ها سی و اندی سال پیش ساخته شده اند.
لزوم استمرار یادگیری موسیقی از هنرستان تا دانشگاه
این هنرمند درباره اینکه آیا هم اکنون هنرستان ها و دانشکده های موسیقی استاندارهای لازم را برای آموزش موسیقی دارند، اظهار داشت: با عنایت به اساتید خوبی که امروزه در دانشکده های موسیقی تدریس می کنند، انتظار این است که فارغ التحصیلان با دانش کافی وارد فعالیت هنری شوند. ولی در پاره ای موارد به کسانی برخورد می نماییم که هرچند دانش آموخته دانشگاه معتبری هم هستند ولی از ابتدایی ترین دانش موسیقی بی بهره اند. مشکل شاید این است که ورودی های رشته موسیقی همگی دانش آموخته هنرستان های موسیقی نیستند و میزان سواد موسیقی آنها با هم برابر نیست.
او افزود: اگر ورودی ها همگی دانش آموخته هنرستان ها باشند، وقتی وارد دانشگاه می شوند، ادامه منطقی دروس هنرستان را فرا می گیرند و نیازی نیست دروس ابتدایی را از صفر آغاز کنند. اگر چنین نباشد نه تنها اساتید ناچار به تدریس دروس پایه می شوند، بلکه به خاطر درس های زیاد غیرموسیقی نمی توانند دروس پایه را به صورت کامل آموزش دهند که این روند تا انتهای دوره ادامه پیدا می کند؛ مگر این که دانشجو با هزینه گزاف کلیه دروس تخصصی را از اساتید خارج از دانشگاه فرا بگیرد.
آموزش مجازی ساز مطلوب نیست
روشن روان همینطور درباره تاثیر آموزش مجازی موسیقی در دوران کرونا، خاطرنشان کرد: با عنایت به این که فعلا امکان آموزش حضوری در دانشگاه ها و هنرستان ها وجود ندارد، برخی دروس نظری را هر چند با دشواری می توان آموزش داد ولی آموزش ساز را به خوبی و با کیفیت نمی توان انجام داد. برای آموزش ساز لازم است استاد و هنرجو رو در روی یکدیگر باشند تا هنرجو با دیدن دست، روش اجرای استاد، ریزه کاری ها و حس اجرا بتواند آموزش درستی ببیند. تجربه آموزشی ۱۱ ماه گذشته نشان داده است که تدریس آنلاین برای ساز مطلوب و قابل قبول نیست.

انتخابات آنلاین خانه موسیقی بهترین گزینه است
این موسیقیدان که از بنیانگذاران خانه موسیقی است، در پاسخ به اینکه آیا نقدی نسبت به اداره کنونی این نهاد دارد یا خیر؟ پاسخ داد: خانه موسیقی که نتیجه تلاش مستمر عوامل اجرایی آن است، باید خانه امن و مورد اطمینان اهالی موسیقی و خانه دوم آنان باشد. اگر هیات مدیره و مدیرعامل محترم احساس کنند که با تغییرات شگرفی که در موسیقی و نسل جوان آن افتاده احتیاج به تغییراتی در اساسنامه است بطور قطع چنین کاری خواهند کرد؛ همچنین اگر اعضای خانه مواردی از تغییرات لازم در خانه را لازم بدانند باید امکان عرضه پیشنهادشان به هیات مدیره را داشته و در صورت نیاز نشست هایی جهت تبادل نظر صورت گیرد.
وی همینطور درباه برگزاری آنلاین انتخابات این نهاد اظهار داشت: با عنایت به شرایط فعلی که امکان گردهمایی وجود ندارد و مشخص نیست تا چه زمانی این محدودیت ادامه خواهد داشت، اگر امکان برگزاری انتخابات آنلاین وجود داشته باشد بهترین و شاید تنها گزینه باشد که در این صورت عده بیشتری از اعضا می توانند مشارکت داشته باشند.
درست نیست هر کس به تنهایی روز موسیقی را انتخاب کند
در سالهای اخیر بارها شاهد اختلاف نظر اهالی موسیقی بوده ایم تا حدی که آخرین بار این اختلاف نظر، گریبانگیر انتخاب روز ملی موسیقی شد. این هنرمند در انتها مصاحبه با ایسنا درباره این اختلاف نظرها بیان نمود: اختلاف نظر همیشه وجود داشته و نمی توان انتظار داشت همگان به یک شکل فکر کنند. در مورد مبحث مهمی چون تعیین روز ملی موسیقی و پیشنهاد آن به شورای فرهنگ عمومی لازم است متفکران موسیقی با مشورت جامعه شناسان و در نظر گرفتن تمام جوانب و دعوت از صاحب نظران پیشنهاد خویش را عرضه کنند. اینکه هر کس به تنهایی روز یا مناسبتی را اعلام نماید به نظرم درست نیست. این مقوله می تواند توسط خانه موسیقی به سرانجام مطلوب برسد.

منبع: پیلانو