با هنرمندی خانواده کاکی؛ تنبور و کمانچه در تالار رودکی همنشین شدند، روایتی از یک ساز کهن
به گزارش پیلانو حیدر کاکی نوازنده تنبور و فرزندش همایون کاکی، کنسرت دونوازی تنبور و کمانچه را در تالار رودکی به صحنه بردند.
به گزارش پیلانو به نقل از مهر، کنسرت دونوازی همایون کاکی و حیدر کاکی روز چهارم بهمن ۱۳۹۷ در تالار رودکی تهران برگزار گردید. این کنسرت شامل اجرای آثاری از ساخته های حیدر کاکی و بعضی از مقام های موسیقی تنبور بود.
کنسرت دونوازی حیدر کاکی و همایون کاکی شامل ۲ بخش بود که بخش نخست بر مبنای مقام های «شاخوشینی»، «داود نه کویره»، «حقن حقن»، «هی گیان» و استفاده از دستگاه چهارگاه و گوشه هایی از آن مانند درآمد و «منصوری» اجرا شد. این بخش شامل قطعه های «پریزاد»، «آواز بر مبنای مقام شاخوشینی»، «قطعه فریاد»، «وه هار(بهار)»، «یاد یار ملودی های فولکلور» و «وصل یار» بود.
بخش دوم این اجرا هم شامل قطعاتی برپایه مقام «غریبی»، «سحری»، «قه تار» و استفاده از دستگاه ماهور و شور و حالت هایی از بیات ترک (تعدیل شده) بود. «غریبی»، «تصنیف نازار (فولکلور)»، «قطعه آوازی و پنج ضربی درد عشق»، «قطعه ده ضربی»، «سحری و قطعه دوضربی»، «آواز قه تار» و «بیکران» قطعه هایی بودند که در بخش دوم اجرا شدند.
حیدر کاکی در بروشور این کنسرت نوشته بود: «ساز تنبور از قدیمی ترین سازهای مشرق زمین است که در اشکال متفاوت و در اقوام مختلف کرد و تُرک و فارس وجود دارد و فرهنگ موسیقایی خویش را طی قرن ها توسط این ساز روایت کرده اند. تنبور امروزی از قدیمی ترین انواع تنبور و از مهم ترین سازهای ایران زمین بوده و تاریخچه ای بس کهن دارد. تا جایی که پژوهشگران موسیقی معتقدند که موسیقی تنبور از انواع موسیقی ایران زمین است و بخش مهمی از پیشینه موسیقی ایران قدیم را باید در این موسیقی جست و جو کرد. با تحقیق بیشتر در زیر بنای این موسیقی متوجه می شویم که ریشه آن با موسیقی کلاسیک یا ردیف کنونی ایران گره خورده است و هر اندازه که به گذشته های تاریخی بر می گردیم ارتباط این دو را نزدیکتر می یابیم تا آنجا که هر دو را از یک منبع مشترک خواهیم یافت.
استاد محمد رضا درویشی می گوید: بخشی از مقام های تنبور و بخصوص آن بخش که به کلام یا مقام های حقانی شهرت دارد، از قدیمی ترین نمونه های موسیقی ایرانی به حساب می آید. این مقام ها از آنجائیکه در هاله از اعتقادات آیینی و مذهبی قرار داشته اند کمتر گرفتار تغییر و تحریف شده اند از این رو مطالعه آنها برای شناخت ریشه های موسیقی ایرانی امری ضروری می باشد.
این موسیقی دارای ملودی های متنوع در مُدهای متفاوت می باشد که هر کدام روایتگر حماسه ها و اسطوره های آیینی و باستانی و داستان های عاشقانه و عارفانه است و هم اکنون دارای بیشتر از هفتاد «ته زر»، «نه زم»، یا بزم است که امروزه به آنها مقام می گویند. در این ته زرها (مقام ها) مُدهای متفاوتی وجود دارد که دارای روند ملودیک و سیر نغمات و بالا و پایین روندگی خاص خود هستند و مانند اغلب موسیقی اقوام ایران در این مُدها هم نُت شاهد در مرکز و بقیه نت ها حول آن در حال گردش هستند. البته این وضعیت در بخش بدیهه نوازی ته رزهای تنبور بیشتر به چشم می خورد. وسعت صوتی برخی از از مُدها بر روی درجات تتراکورد و پنتاکورد و تعدادی هم به وسعت یک اکتاو و یا بیشتر واقع شده اند. به صورت کلی مقام های تنبور به سه دسته تقسیم میشوند ۱- مقام های مجازی ۲- مقام های باستانی یا مجلسی ۳- مقام های پردیوری- کلام – حقانی»
