پاداش مالی برای کاشفان آثار تاریخی، دورخیز برای ۱۰ میلیون توریست خارجی

پیلانو: بودجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال ۹۸ بیشترین رشد اعتبارات را در بخش «میراث فرهنگی» و کمترین آنرا در حوزه «گردشگری» داشته است. همین طور برای اولین بار ردیف اعتباری با عنوان «حق الکشف» در لایحه بودجه ۹۸ درنظر گرفته شده است تا نه تنها از قاچاق آثار تاریخی جلوگیری شود، که با اهدای این مشوق، آثار تاریخی حفظ شوند.
به گزارش ایسنا، اعتبارات هزینه ای بخش امور فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ معادل ۶۰۹۴ میلیارد تومان و تملکی معادل ۱۹۶۲ میلیارد تومان و جمعا مبلغ ۸۰۵۶ میلیارد تومان پیش بینی شده است که سهم سه فصل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری معادل ۱۳ درصد به شرح زیر است:

کل اعتبارات سازمان در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ مبلغ ۱۰۵۳ میلیارد تومان است که نسبت به اعتبارات سال ۱۳۹۷ رشدی معادل ۴۱ درصد داشته است.

بررسی ها در این لایحه نشان می دهد: اعتبار درآمد عمومی: «درآمد حاصل از ورودی موزه ها و محوطه های تاریخی» معادل ۳۳ درصد، اعتبار درآمد اختصاصی: «درآمد حاصل از ورودی موزه ها و محوطه های تاریخی» معادل ۴۴ درصد و اعتبار ردیف «توسعه زیرساخت ها و تاسیسات گردشگری و پشتیبانی از میراث فرهنگی و صنایع دستی» معادل ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. اعتبار ردیف اشتغال و ترویج صنایع دستی باز معادل ۳۳ درصد رشد دارد.
اعتبارات «هزینه ای» سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ با افزایش در حوزه میراث فرهنگی به میزان ۱۵ درصد، در گردشگری ۳ درصد و صنایع دستی ۴ درصد همراه بوده است که برنامه های هدف گذاری شده در سه حوزه به این شرح است:
حوزه میراث فرهنگی، تقویت قابل توجه اعتبار برنامه گسترش خدمات موزه ای و احداث فعالیت جدیدی با عنوان «حمایت از تشویق کاشفان آثار منقول با ارزش تاریخی (حق الکشف)»

در حوزه گردشگری، تقویت اعتبار برنامه جذب گردشگران ورودی به کشور در امتداد افزایش عملکرد شاخص جذب توریستهای خارجی با افزایش اعتبار فعالیت های برگزاری و شرکت در نمایشگاه ها، تبلیغات رسانه ای و محیطی داخلی و خارجی، تهیه و توزیع اقلام تبلیغاتی و تقویت اعتبارات مربوط به TSA صورت پذیرفته است.

در حوزه صنایع دستی باز تقویت اعتبار فعالیت های کمک به نوسازی و بهسازی تجهیزات و ابزار کارگاه های تولید صنایع دستی، تهیه مواد اولیه و ابزار مورد نیاز واحدها و کارگاه های آموزشی و آماده سازی و استانداردسازی فضاهای کارگاه ها و مراکز آموزشی و مراکز مرتبط و پشتیبانی از برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره های مرتبط، تبلیغات، بازاریابی و توسعه تجارت الکترونیک محصولات صنایع دستی، پشتیبانی از عرضه محصولات صنعتگران کم توان مالی و ساماندهی بازارچه های صنایع دستی و امکان سنجی بازارهای هدف، درنظر گرفته شده است.

مقایسه اعتبارات «هزینه ای» ردیف اصلی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به تفکیک برنامه ملی سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ ردیف عنوان برنامه معاونت «میراث فرهنگی» ابلاغ سال ۱۳۹۷ لایحه سال ۱۳۹۸ درصد ۹۸ به ۹۷ ۱ برنامه بررسی و شناسایی آثار و محوطه های دیرینه شناسی ۱۵.۵۲۰ ۱۶.۰۰۰ ۳ ۲ برنامه تامین، حفاظت، مرمت و معرفی میراث غیرمنقول فرهنگی ۵۸۱.۰۳۰ ۵۹۱.۰۰۰ ۲ ۳ برنامه تامین، حفاظت، مرمت و معرفی اشیاء فرهنگی و تاریخی ۱۶۴.۹۰۰ ۱۸۰.۰۰۰ ۹ ۴ برنامه گسترش خدمات موزه ای ۲۴۷.۳۵۰ ۳۸۸.۰۰۰ ۵۷ ۵ برنامه تجهیز، مرمت و آماده سازی آثار و بناهای تاریخی ۸۹.۲۴۰ ۹۰.۰۰۰ ۱ جمع ۱.۰۹۸.۰۴۰ ۱.۲۶۵.۰۰۰ ۱۵ ردیف عنوان برنامه معاونت «گردشگری» ابلاغ سال ۱۳۹۷ لایحه سال ۱۳۹۸ درصد ۹۷ به ۹۸ ۶ برنامه توسعه گردشگری داخلی ۲۹۱.۹۷۰ ۳۰۱.۰۰۰ ۳ ۷ برنامه جذب گردشگران ورودی به کشور ۵۳۳.۵۰۰ ۵۵۰.۰۰۰ ۳ جمع ۸۲۵.۴۷۰ ۸۵۱.۰۰۰ ۳ ردیف عنوان برنامه معاونت «صنایع دستی» ابلاغ سال ۱۳۹۷ لایحه سال ۱۳۹۸ درصد ۹۸ به ۹۷ ۱ برنامه طراحی و ترویج صنایع دستی ۱۷۲.۶۶۰ ۱۸۵.۰۰۰ ۷ ۲ برنامه احیاءو رشد تولیدات صنایع دستی ۲۱۳.۴۰۰ ۲۲۰.۰۰۰ ۳ ۳ برنامه پشتیبانی از توسعه صادرات صنایع دستی ۲۲۴.۰۷۰ ۲۳۱.۰۰۰ ۳ جمع ۶۱۰.۱۳۰ ۶۳۶.۰۰۰ ۴ ردیف عنوان برنامه «عمومی» ابلاغ سال ۱۳۹۷ لایحه سال ۱۳۹۸ درصد ۹۸ به ۹۷ ۱ برنامه تنظیم و اجرای طرح های آماری ۳۲.۰۱۰ ۳۳.۰۰۰ ۳ ۲ برنامه آموزش غیررسمی فنی حرفه ای و مهارتی ۸۷.۳۰۰ ۷۲.۰۰۰ ۱۸- ۳ برنامه پژوهش های کاربردی ۱۷.۴۶۰ ۱۹.۰۰۰ ۹ ۴ برنامه توسعه دولت الکترونیک ۲۳.۲۸۰ ۲۴.۰۰۰ ۳ ۵ جمع ۱۶۰.۰۵۰ ۱۴۸.۰۰۰ ۸- ابلاغ سال ۱۳۹۷ لایحه سال ۱۳۹۸ درصد ۹۸ به ۹۷ جمع کل ۲.۶۹۳.۶۹۰ ۲.۹۰۰.۰۰۰ ۸ مجموع اعتبارات «تملک دارایی های سرمایه ای» سازمان شامل (ردیف های متفرقه، ردیف درآمد عمومی و خصوصی، ردیف توسعه زیرساخت ها و تاسیسات گردشگری) در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ نسبت به ابلاغ بودجه سال ۹۷ معادل ۱۰۱ درصد رشد داشته است که به تفکیک در حوزه میراث فرهنگی نسبت به ابلاغ سال ۱۳۹۷ معادل ۵۴ درصد و در حوزه سرمایه گذاری معادل ۵۵ درصد افزایش داشته است.

اعتبار «تملکی» این سازمان در لایحه بودجه ۱۳۹۸ به تفکیک در حوزه میراث فرهنگی به میزان ۶۱ درصد، سرمایه گذاری در گردشگری ۸۸ درصد و صنایع دستی ۷۶ درصد افزایش داشته است که بیشترین تحولات و افزایش اعتبار در این بخش ها اتفاق افتاده است:
۱ ـ در حوزه میراث فرهنگی برنامه احداث سیستم حفاظتی و ساخت مخازن امن در موزه ها و کاخ موزه ها با رشد ۷۸۹ درصد، برنامه خرید حریم و ابنیه و اشیاء با ارزش تاریخی با رشد ۲۲۰ درصد، برنامه راه اندازی، تکمیل، تجهیز و مرمت موزه ها و کاخ ها با رشد ۱۸۳ درصد و برنامه تعمیر و تامین تجهیزات و ماشین آلات با رشد ۲۰۰ درصد که عموما برای خرید تجهیزات و ملزومات یگان حفاظت بوده، لحاظ شده است.

ـ در حوزه سرمایه گذاری گردشگری برنامه ی مطالعه، شناسایی، امکان سنجی و احداث زیرساخت های مورد نیاز قطب ها و محورهای گردشگری با رشد معادل ۱۷۸ درصد و برنامه ی مطالعه، شناسایی، امکان سنجی و احداث زیرساخت های مورد نیاز در مناطق نمونه گردشگری با رشدی معادل ۸۳ درصد همراه شده است.
۳ ـ در حوزه صنایع دستی برنامه احداث و تجهیز سایت موزه ها و کارگاره های هنرهای سنتی و تولیدات فرهنگی ملی (شهرها و روستاهای جهانی صنایع دستی) رشدی معادل ۳۰۰ درصد داشته است.
مسعود نوری ـ مدیرکل دفتر برنامه ریزی و بودجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـ در گفت و گو با ایسنا با نگاهی به وضعیت بودجه سال ۱۳۹۷، درباره تحولات بودجه ای در سال ۱۳۹۸ توضیحاتی داد و اضافه کرد: کل اعتبارات مصوب این سازمان در سال ۱۳۹۷ حدود ۷۴۰ میلیارد تومان بود که تا کنون حدود ۴۵ درصد آن تخصیص داده شده است. این اعتبار در دو بخش هزینه میگردد که بخشی از آن اعتبارات جاری است و شامل حقوق کارمندان، مزایا، فعالیت های تخصصی و پشتیبانی و اجرای نمایشگاه های داخلی و خارجی در حوزه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری میگردد.
وی افزود: در بودجه ۹۷ رویکردهای اساسی بیشتر در حوزه های بازاریابی و تبلیغات گردشگری، تولید صنایع دستی و کمک به تجهیز و شناساندن صنایع دستی در کشورهای منطقه و صادرات آن متمرکز بود. همین طور روی اشتغال، ترویج صنایع دستی و کاربردی کردن و تبدیل آن به برندی جهانی اقدامات زیادی انجام شد.
او با اشاره به بودجه این سازمان در سال ۹۸ که با ۴۱ درصد رشد پیش بینی شده است، به تشریح بعضی از تحولات رخ داده در بخش در رابطه با این لایحه پرداخت و اظهار داشت: در بخش گسترش خدمات موزه ای که اعتبار آن از ۲۶ میلیارد تومان به ۳۹ میلیارد تومان رسیده است، فعالیت جدیدی با عنوان «حمایت از تشویق کاشفان آثار منقولِ با ارزش تاریخی» یا همان «حق الکشف» تعریف شده و برای اولین بار اختصاص ردیف اعتباری ویژه برای آن به مجلس پیشنهاد شده است که امیدواریم مصوب شود تا انگیزه ای برای پیشگیری از قاچاق آثار میراث فرهنگی باشد.
وی در عین حال اشاره کرد: تمرکز این بخش از لایحه فقط روی سوژه میراث فرهنگی نیست، چون تمام خدماتی که مثلا در چهار موزه اصلی سعدآباد، نیاوران، گلستان و ملی نمایش میگردد بیشتر در امتداد گردشگری است؛ چونکه در اصل خروجی هزینه کرد این اعتبار، جذب و خدمت رسانی به گردشگران است.
نوری تصریح کرد: سال آینده در گردشگری چند کار اساسی انجام میگردد که احداث TSA (حساب اقماری) از آن جمله است، البته این طرح از امسال شروع شده و در همین راستا با مرکز آمار ایران هم چند جلسه برای سرشماری مراکز و تاسیسات گردشگری برگزار شده است. هرچند که در بودجه امسال اعتباری برای احداث حساب اقماری گردشگری پیش بینی شده بود اما این پروژه سال آینده به نتیجه می رسد.
به گزارش پیلانو به نقل از ایسنا، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در بودجه سال ۹۸ برای جذب ۶ میلیون توریست خارجی هدف گذاری کرده که ۹۰ میلیارد تومان برای مجموع برنامه های این بخش اعتبار پیش بینی کرده است. با این وجود مدیرکل دفتر برنامه ریزی و بودجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، فضای گردشگری در کشور را آن چنان مناسب و مستعد می داند که معتقد است: اگر روند و سیاست درستی اجرا شود می توانیم در سال ۱۳۹۸ به ۱۰ میلیون توریست دست یابیم.
وی ادامه داد: سال قبل ۷.۷ میلیارد دلار از گردشگری درآمد بدست آمد. تا مهرماه امسال هم حدود ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار توریست به ایران سفر کردند که از بین آنها ۶۸۰ هزار نفر با انگیزه درمان و سلامت این سفر را انجام دادند، توریستهایی که میانگین هزینه کردشان در ایران بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ دلار است.
سال گذشته ۷.۷ میلیارد دلار از محل گردشگری درآمد بدست آمد. در شش ماه نخست امسال ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر به ایران سفر کردند که از بین آنها ۶۸۰ هزار نفر انگیزه درمانی داشتند. برآورد شده اتباع خارجی که برای درمان به ایران سفر می کنند بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ دلار هزینه می کننداو درباره چگونگی محاسبه آمار درآمد گردشگری ایران در حالیکه حساب اقماری وجود ندارد، توضیح داد: آمار هزینه کرد گردشگران سلامت یک برآورد کلی از شکل سفر آنها در ایران، در کنار استخراج برخی داده ها و اطلاعات از بیمارستان های محل بازگشت اتباع خارجی است.
نوری اظهار نمود: تعدادی گردشگران ورودی به کشور باز بر طبق آمار پلیس مهاجرت اعلام می شود، پر واضح است که برخی سفرها از کشورهای همسایه همچون افغانستان با انگیزه مشخص و معمولا برای کار انجام می شود، در نتیجه طبیعی است که این آمار را با یک دید نتوان بررسی کرد.
با وجود آن که در یک سال قبل سهم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در تولید ناخالص داخلی حدود ۷ درصد اعلام شده است اما مدیرکل دفتر برنامه ریزی و بودجه این سازمان اظهار داشت: تعیین سهم هر بخش از تولید ناخالص ملی بسیار دشوار است، هرچند سازمان ملی بهره وری درحال تهیه و تنظیم آن است. دقیق نبودن این آمارها باز ناشی از نبود سیستم TSA و نداشتن ضوابط و معماری برای کل تاسیسات گردشگری می باشد، برای همین آمار درستی از گردشگری وجود ندارد، هرچند که از راه پلیس مهاجرت می تواند تعداد توریست ورودی را بر طبق مبداء مشخص کرد اما درآمدها و جزئیات دیگر مشخص نیست.
نوری در ادامه درباره پایه نرخی که برای ارز مورد نیاز بخش گردشگری در بودجه سال ۹۸ درنظر گرفته شده است، توضیح داد: با عنایت به شرایط ارزی که امسال حاکم شد طبیعتا افزایش رخ داده در نرخ تسعیر ارز در بودجه سال ۹۷ لحاظ نشده بود. برای همین به ناگهان یکی از نمایشگاه های خارجی ۲۷ هزار دلار هزینه برداشت که ارز مورد نیاز آن با پایه حدود سه هزار تومان محاسبه شده بود اما با نرخ ۱۰ هزار تومان تامین شد. در بودجه ۹۸ با نرخ تسعیر ارز به مبلغ ۵۶۰۰ تومان که دولت تعیین کرده، برای این مساله پیش بینی هایی شده است.
وی همینطور تصریح کرد: تمام هزینه های نمایشگاه های خارجی را سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تامین نمی کند بلکه از بخش خصوصی هم کمک می گیرد و ترکیبی و مشارکتی این کار را انجام می دهد، مثلا سال قبل این سازمان ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان به بخش خصوصی جهت شرکت در نمایشگاه آلمان کمک کرد، به حضور هنرمندان ایرانی در نمایشگاه های بین المللی صنایع دستی هم کمک می نماید.
وی اظهار داشت: مساله این است که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سنوات گذشته برای برگزاری نمایشگاه صنایع دستی تهران ۴ میلیارد تومان هزینه کرد اما در نهایت به این نتیجه رسید که چرا باید تمام هزینه را بخش دولتی بدهد، وقتی شرکت کنندگان خصوصی چند میلیون تومان از محل این نمایشگاه ها فروش و درآمد دارند. دولت از صنایع دستی حمایت می کند اما چرا باید برای هنرمند آن هم هتل ۵ ستاره بگیرد و هم پول غرفه ی نمایشگاهی آنها را بدهد، درحالی که درآمدزایی از محل این نمایشگاه ندارد. متاسفانه ذهنیت ها بر این است که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نمایشگاه های گرشگری و صنایع دستی از صفر تا صد باید هزینه کند اما وقتی دولت با این همه مشکل در بودجه مواجه می باشد مجبور است که سیاست انقباضی داشته باشد.
این مقام مسؤول در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همین طور در واکنش به اعتراض بخش هایی مثل کانون جهانگردی و اتومبیلرانی در کسری اعتبار برای برگزاری نمایشگاه های خارجی، اظهار داشت: کانون به این سازمان ملحق شد که در امتداد اهداف آن حرکت نماید و کمک رسان باشد. کانونی که درآمد سالانه دارد آیا می خواهد همه آنرا فقط خرج نیروی انسانی خود کند، کار دیگری نمی خواهد انجام دهد، بدین سبب اعتراض آن به جا نیست.
وی افزود: ما تمام برنامه ها را برای جذب توریست مشخص کرده ایم، کانون جهانگردی و اتومبیلرانی و سایر شرکت های متبوع سازمان باید هم راستا با آن هزینه و برای گردشگری ورودی تلاش کنند. باید بروشور و کتاب چاپ کنند، نمایشگاه خارجی برگزار کنند. سازمان در کمک رسانی مالی محدودیت دارد، تا همین حالا حدود ۴۵ درصد بودجه را تخصیص داده اند که بیشتر آن صرف حقوق و مزایای پرسنل و برنامه های پشتیبانی می شود، این فقط مشکل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیست همه دستگاه ها با آن مواجه اند. اعتبارات هزینه ای سازمان در سال ۹۷ به مبلغ ۲۷۰ میلیارد تومان بود که با تورم امسال ارزش آن یک سوم شده است.
شیوه پرداخت حقوق استادکاران ماهر و کارگران در پایگاه های ملی و جهانی درحال اصلاح است. تعویق در پرداخت حقوق این کارگران در سال های اخیر پروژه های مرمتی و حفاظتی در بعضی پایگاه ها جهانی همچون «بم» و «چغازنبیل» را با چالش های جدی همچون تعطیلی های موقت مواجه کرده بودمدیرکل دفتر برنامه ریزی و بودجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه درباره رفع مشکلات پرداخت حقوق معوقه کارگران و استادکاران پایگاه های ملی و جهانی با عنایت به افزایش بودجه ای که برای سال ۹۸ پیش بینی شده است، توضیح داد: هم اکنون شیوه پرداخت حقوق ها در این بخش به این شکل است که از محل اعتبارات تملک دارایی در حوزه امانی که به استان ابلاغ می شود، دستمزد استادکاران و کارگران این پایگاه ها باز پرداخت میگردد. در اصل این افراد نیروی انسانی سازمان نیستند، بلکه استادکاران ماهری بوده اند که چندین سال است با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کار می کند و در دل پروژه تعریف شده اند و معمولا قراردادهای سه تا شش ماه و حتی یک سال دارند.
وی ادامه داد: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گرشگری به خاطر محدودیت های قانونی تا کنون نتوانسته این نیروهای انسانی را سامان دهی کند و در ذیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار دهد، چون سازمان اداری و استخدامی کشور نمی پذیرد، اما تشکیلات این سازمان درحال تغییر است، با سازمان اداری و استخدامی باز هماهنگی هایی شده، می خواهیم تشکیلات جدیدی را برای پایگاه های جهانی و ملی تنظیم نماییم که اگر مورد قبول واقع شود، تغییرات اساسی در سیستم تیم پایگاه ها احداث میگردد و به سمتی می رویم که می توانیم این نیروهای ماهر را استخدام نماییم و یا قرارداد بهتری با آنها داشته باشیم.
نوری اظهار داشت: در حال کار روی این ساختار جدید هستیم که اگر تا یک ماه دیگر آماده شود به سازمان اداری و استخدامی کشور نمایش میگردد.
سمیه حسنلو ـ ایسنا