یادی از بیژن سمندر به دنبال درگذشتش

به گزارش پیلانو کوروش کمالی سروستانی به دنبال درگذشت «بیژن سمندر»، از این شاعر و ترانه سرا گفت.
مدیر دانشنامه فارس در گفت وگو با ایسنا، با بیان این که با رفتن بیژن سمندر، تنگ بلور شعر شیراز شکست، اظهار نمود: درگذشت این شاعر معاصر ـ که نقش بزرگی در احیای شعر فولکلور شیراز دارد ـ بعد از یک دوره بیماری فرسایشی صورت گرفت. این خبری اندوهبار است و همه شیرازی ها را غمگین می کند.
کمالی با بیان این که سمندر روح شاعری، نویسندگی، هنرمندی و پژوهشگری را در خود داشت، افزود: او با فرهنگ شیراز پیوندی ناگسستنی دارد و می توان گفت سمندر شاعری است که از شیراز هویت گرفت و در نهایت بخشی از هویت و فرهنگ این شهر شد.
او با تاکید بر این که شعرها و ترانه های بیژن سمندر در خاطره جمعی ایرانیان و شیرازی ها باقی می ماند، خاطرنشان کرد: بی گمان جای او در بین شاعران این دیار خالی است، اما یادش همیشه در دیوان شاعران و خاطره مردم این شهر جاودانه است.
به گفته کمالی، سمندر، شاعر رازها، شادی ها، اندوه و دردهای مردم بود. با این همه آن چه سمندر را جاودانه می کند، دلبستگی او به فرهنگ و کشف نکات تازه از فرهنگ مردم شیراز و تسلط او به ساختارهای ادبیات است؛ چنان که امروز شاهدیم راهی که سمندر آغاز کرده، رهروان بسیاری دارد و هنور هم آفریده های این شاعر بزرگ در بین قله های ادبیات فولکلور می درخشد.
این پژوهشگر در ادامه در توصیف خصوصیت های سمندر اضافه کرد: “شاه چراغ” آقایش بود، “سیدعلاءالدین” شاه مردش، دلبسته فرهنگ مذهبی و مردمی و عامیانه شیراز بود. موسیقی دان، ترانه سرا، پژوهشگر، خوشنویس و عاشق شیراز بود.
کمالی همینطور اظهار داشت: بیژن سمندر، شاعر ترانه های دلنشین و ماندگاری شد که بسیار از آنان در خاطره جمعی ایرانی ها و شیرازیان ماندگار است. او نقشی بی بدیل و تأثیرگذار در احیا و تعالی شعر محلی شیراز داشت و با بازگویی واژگان عامیانه و تلفیق دلبرانه آن در شعر و غزل، طرحی نو درانداخت. خیلی از هنرمندان همچون استاد محمدرضا شجریان ترانه های دلنشینش را به زینت آواز ماندگار ساختند.
او در ادامه به نقل قولی از بیژن سمندر پرداخت: «با پیشرفت تمدن و گسترش روزافزون وسایل ارتباط جمعی که هر روز روستاها و شهرک ها و شهرهای تازه ای را زیر بال و پرامواج رادیو تلویزیون می کشد، با رواج روزنامه ها، کتاب ها و نشریات گوناگونی که هر روز به فارسی دری نوشته و منتشر می شود، کم کم لهجه های بومی این سرزمین پهناور ساییده شده و به مرور زمان از بین می رود و دیگر نسل فردا، واژه ها، اصطلاحات و لطایف لهجه نسل روز گذشته و حتی امروز را نمی فهمد و اگر در جمع آوری و ثبت آنها همت نشود، بیم آن می رود که – خدای نکرده – همان گونه که خط میخی ما را متخصصین اروپایی خواندند، چندین سال دیگر هم برای مفهوم و تفسیر برخی لغات و اصطلاحات بومی امروز، از دانشمندان خارجی مدد جوییم! به جز این فرسایش که ره آورد تمدن جدید است گذشت زمان و رویدادهای مختلف هر عصر هم واژه هایی وارد زبان می کند، یا از آن خارج می سازد. خدا می داند چه واژه های دلکش و گویایی از زبان پارسی فراموش شده یا در مفهوم دیگری به کار می رود و یا به جای آنها چه واژه ای از زبان های بیگانه نشسته است»، و اضافه کرد: از این روی با باور به بقای زبان و لهجه، آن چه در چارچوب شعر و ترانه نگاشت، همتی سترگ بود در حفظ لهجه و میراث فرهنگ عامه شیراز. امروز ما باآنکه فقدانش را سوگواریم، اما به فرهنگمندی و دوراندیشی و هنرمندی وی می بالیم؛ جایگاهش را ارج می نهیم و هنرش را می ستاییم.
بیژن سمندر زاده سال ۱۳۱۶ خورشیدی در شیراز، ۱۷ دی ماه سال ۱۳۹۷ از دنیا رفت.