برای چهارمین سال پیاپی صورت گرفت؛ برگزاری مراسم گرامیداشت هنرمند موسیقی
به گزارش پیلانو همزمان با سالروز تولد محمدرضا لطفی آیین گرامیداشت این هنرمند موسیقی ایرانی جمعه ۱۴ دی ماه در تالار خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران تهران برگزار گردید.
به گزارش پیلانو به نقل از مهر، همزمان با سالروز تولد محمدرضا لطفی آیین گرامیداشت این هنرمند شناخته شده موسیقی ایرانی جمعه ۱۴ دی ماه با حضور برخی از هنرمندان کشورمان در تالار خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران تهران برگزار گردید.
لطفی برای موسیقی فرهنگسازی کرد
شهرام صارمی نوازنده و پژوهشگر موسیقی در ابتدای این برنامه ضمن تبریک سالروز تولد محمدرضا لطفی اظهار داشت: دوران پربار زندگی لطفی شامل نوازندگی، تدریس، برگزاری کنسرتهای مختلف و در نهایت فرهنگسازی است. البته هنرمندان بسیاری وجود دارند که در عرصه هنر کارهای تاثیرگذاری انجام دادهاند اما اینکه این تاثیر زنجیروار ادامه یابد، فقط از هنرمندی چون لطفی بر میآید. به اعتقاد من تاثیری که او از خود در موسیقی به جای گذاشت همچنان برجاست.
وی بدعتگذاری در ترجمان هنر را از ویژگیهای آثار لطفی دانست و اضافه کرد: تاسیس کانون چاوش، مکتبخانه میرزا عبدالله و خانه شیدا همچون فعالیتهای بسیار اثرگذار لطفی است.
صارمی با اشاره به فعالیتهای لطفی در عرصه پژوهش موسیقی اظهار داشت: لطفی مقالهای با عنوان بنیان های نوازندگی تار دارد که با مطالعه این مقاله میتوان به قوانین حاکم بر دستگاههای موسیقی ایران به خوبی آشنا شد.
این نوازنده با اشاره به تاسیس کانون «چاوش» بعد از پیروزی انقلاب اسلامی توسط لطفی، ابتهاج و علیزاده اضافه کرد: این کانون تاثیرات شگرفی بر موسیقی داشته که امروز هم ادامه دارد. نگاه نو و به روز به موسیقی ایران همراه با دیگر هنرها و همراهی با اتفاقات اجتماعی ایران از دستاوردهای این کانون است. به هر صورت لطفی در خارج از مرزهای ایران بسیار اثرگذار بود و فعالیتهای گستردهای چه در محیطهای عمومی و چه محیطهای دانشگاهی داشت. این فعالیتها منجر گردید تا در خارج از ایران شناخت صحیحی از موسیقی ایران به وجود آید.
احیای دستگاه های مهجور مانده در موسیقی ایرانی
امیرحسین رائی نوازنده و مدرس موسیقی و از بنیانگذاران مکتب خانه «شیدا» هم در این مراسم ضمن بر شمردن ویژگیهای موسیقی دستگاهی، موسیقی را همچون هنرهای اجتماعی دانست که چندوجهی است.
وی درباره چندوجهی بودن فعالیتهای لطفی اضافه کرد: اولین فعالیت لطفی تعلیم و تعلم موسیقی است. این هنرمند همواره تلاش داشت تا موسیقی دستگاهی را به نسلهای بعد انتقال دهد. لطفی به حضور منظم هنرجویان در کلاس، کوک دقیق، تشریح گرامر ردیف و موارد دیگر بسیار اهمیت میداد. وی همواره اصرار داشت تا تمام دانستههایش را به نسل بعد انتقال دهد و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نمیکرد.
رائی درباره خصوصیت های نوازندگی محمدرضا لطفی افزود: نوازندگی لطفی به ۲ بخش تکنوازی و گروهنوازی تقسیم میشود. این هنرمند همواره از پرچمداران شورانگیزترین تکنوازی ها بوده است. به اعتقاد من لطفی بداههنوازی را هم احیا کرد. ضمن اینکه گروهنوازی این هنرمند هم کاملا تحت تاثیر رخدادهای اجتماعی بود. وی همواره همگام با روح زمانه حرکت میکرد.
وی خاطرنشان کرد: لطفی همینطور بدنه موسیقی دستگاهی را تقویت کرد و کوشید دستگاههای مهجورمانده همچون نوا را ارائه و زنده کند. زنده یاد لطفی در حوزه پژوهش هم به موسیقی بسیار خدمت کرد. جلسات نقد و پرسش و پاسخ، انتشار کتابهای «سال شیدا»، «نقد جریان نوگرایی در موسیقی ایرانی»، «بازتالیف و احیای هنر بداههنوازی» همچون فعالیتهای ماندگار محمدرضا لطفی بوده است.
چرا باید مقام لطفی را گرامی داشت؟
سیدعباس سجادی مدیرعامل بنیاد آفرینش های هنری نیاوران هم در این برنامه با اشاره به اینکه هنر بدون مخاطب چیزی نیست، اظهار داشت: اگر هنرمند مخاطب نداشته باشد گویی در دالان تاریکی به تنهایی نشسته است و مینوازد.
ایشان در ادامه با طرح سوالی بیان کرد: چرا باید مقام لطفی را گرامی داشت؟ در دنیایی که سلبریتیها و فضای مجازی خویش را به ما تحمیل میکنند بزرگ داشتن بزرگان از واجبات است.
این پژوهشگر بیان کرد: روز گذشته هواپیمایی حامل تعداد خیلی از هنرمندان موسیقی از تهران به بم رفت تا یکی از آرزوهای محمدرضا شجریان یعنی گشایش فاز نخست باغ هنر بم صورت گیرد. در این وانفسایی که هواپیماهای ما با مشکلات عدیدهای روبرو هستند، چه چیزی سبب میشود که حدود هشتاد نفر از بزرگان موسیقی به بم سفر کنند، حسین علیزاده و گروهش به اجرای برنامه بپردازند و بعد بدون استراحت بازگردند. همه اینها از عشق است. نقشه این راه را خردمندی به نام محمدرضا شجریان کشیده؛ خردمندی که برآمده اندیشههای بزرگانی همچون محمدرضا لطفی است. ما با نگاهی به تمامی این عوامل درمییابیم که چرا باید یاد لطفی، کسایی، شهناز، وزیری، شجریان را گرامی بداریم.
سجادی در انتها سخنانش اظهار داشت: لطفی چراغ راه است، حتی اگر در میان ما نباشد ما موظفیم قدر داشته هایمان را در عرصه هنر و فرهنگ بدانیم.
مواجهه نسل روشنفکر با موسیقی دستگاهی ایران
بابک خضرایی استاد دانشگاه هم لطفی را نادره دوران دانست که گستره فعالیتهایش از موسیقی فولکلوریک تا کار با ارکستر سمفونیک است.
وی اظهار نمود: لطفی موسیقی کلاسیک تا موسیقی خانقاهی را میشناخت و با شعر و انواع آن آشنا بود. او جانش را به این فرهنگ پیوند میداد. لطفی هیچ گاه کار پیش پا افتاده انجام نداد. این روحیه اش با ابوالحسن صبا هماهنگ بود. مهمترین وجه کار لطفی آشنا کردن نسل روشنفکر جامعه با موسیقی دستگاهی ایرانی بود در حالیکه بسیاری میپنداشتند که این موسیقی محفلی است اما آثار لطفی تمام این تفکرات را عوض کرد.
خضرایی افزود: لطفی و دیگرانی چون حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان نشان دادند که در دشتی و ماهور، با تار و سنتور هم میشود سرودهایی پر شور ساخت. لطفی رموز نوازندگی را میدانست و عارف و عامی را شیدای موسیقیاش کرد. لطفی گروهنوازی را هم دگرگون کرد و همچنان که شجریان گفت خود هماورد یک گروه بود.
محمدرضا لطفی و دقت در امور ویژه تدریس
مجید درخشانی نوازنده و آهنگساز موسیقی ایرانی هم در بخش پایانی مراسم بیان کرد: دوست داشتم امشب ساز بزنم ولی آمادگی جسمی ندارم. من در محضر لطفی آموزش دیدم و از اخلاق و منش او خاطرات بسیاری دارم. لطفی در همه امور بخصوص تدریس به شاگردانش بسیار دقت داشت و این یک خصوصیت بارز و برجسته او بود.
اجرای موسیقی با هنرمندی پویان بیگلر از شاگردان زنده یاد محمدرضا لطفی، اجرای موسیقی به خوانندگی محمود مختوم و نوازندگی تار محمد امین اکبرپور همچون برنامه هایی بودند که در این مراسم پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
