در سوگ بلبل گلزار زنده رود

به گزارش پیلانو صحبت از موسیقی اصفهان که می شود، ناخودآگاه ذهن هر اهل هنری مشغول به تداعی سه نغمه می شود، صدای جلال الدین تاج اصفهانی-ˮبلبل گلزار زنده رودˮ، نی حسن کسائی-ˮپایه گذار مکتب نیˮ و تار جلیل شهناز-ˮشهنواز ایرانˮ؛ سه استاد که در محضر هم، رفاقتی روح بخش داشتند؛ روحی به عظمت موسیقی فاخر ایرانی، بر اشعار دلربای غنایی.
به گزارش خبرنگار ایسنا، پائیز که می آید، هجوم رفتن ها طبیعت را ساکت می کند، در آذر آخرین امیدها هم می خشکند، می ریزند؛ شامگاه ۱۳آذر۱۳۶۰ بود که سکوتی به حد صد پاییز اصفهان را فراگرفت، تاج خاموش و پائیز آن سال بر خانواده موسیقی اصفهان ساکت تر از هر زمان دیگر شد.
محمدجواد کسائی از سال ۱۳۱۱ می گوید، زمانی که پدرش ۵ ساله بوده و در دنیای کوچک موسیقی که در منزل پدرش، حاج سید جواد کسائی جاری بود توجه جلال الدین تاج اصفهانی را به آوازخوانی کودکانه اش جلب کرد. پس از آن حسن کسائی، با شروع آموزش در محضر تاج، پا به دنیای بزرگتری از موسیقی گذاشت و در مقام شاگردی و همکاری با او به مدت پنجاه سال زیست و بعدها پدر، نی به لب گرفت و بعدها، تاج را در آوازخوانی با نی خود همراهی کرد.
رفاقت میان دو خانواده کسایی و تاج اصفهانی، تا آنجا نزدیک است که محمدجواد کسایی که کودکی و نوجوانی اش را در این محیط خوش آوا گذرانده، آخرین خاطره مشترک پدر و تاج را از یک ماه قبل از هجرت ناراحت کننده تاج نقل می کند؛ ۱۳آبان ۱۳۶۰، دشتی نوازی حسن کسایی با نی، آواز تاج اصفهانی در منزل محمدرضا شجریان.
فرزند حسن کسائی در پاسخ به خبرنگار ایسنا، از وضع معیشتی تاج و پدرش می گوید: “هنرمندان واقعی” در طول تاریخ، حتی تاریخ معاصر، در وضعیت معیشتی خوبی به سر نمی بردند و مشکلات و گرفتاری های زیادی داشتند.
به قول این تحلیل گر موسیقی و شاهد زندگی تاج و کسائی، تاج از کارمندان شهرداری بود و در رادیو هم جایگاهی داشت، در دوران بازنشستگی هم از حقوقی برخوردار بود که، از تابستان ۱۳۶۰ حذف شد و از رادیو و تلویزیون هم کنار گذاشته شد. سرنوشتی که برای هنرمندان و نام آوران دیگر هم در آن سال ها رقم خورد.
حسن کسائی هم که تا قبل از سال ۱۳۶۰ حقوق بگیر رادیو، دانشگاه فارابی، رادیو اصفهان و مرکز فرهنگی اصفهان بود و به عرضه آثار مبادرت می کرد از این قاعده مستثنا نبود و پس از این سال، خانه نشینی الزامی گریبان این هنرمند بزرگ را هم گرفت و در سکوت الزامی باقی ماند.
میراث حسن کسایی- محمدجواد کسایی، سه تار نواز و تحلیل گر موسیقی، در آخر در باب حفظ نام و آثار این هنرمندان بزرگ که کارهای متعددی را در معاشرت با یکدیگر ثبت و ماندگار کرده اند، اضافه کرد: با وجود اینکه اغلب کارهای این هنرمندان به صورت محلی و در اصفهان ضبط شده، اما به این سه یار، و به خصوص به تاج اصفهانی، نباید با دید محلی نگریست.
به عقیده محمدجواد کسائی، اشخاصی چون تاج، کسایی و شهناز چهره های ملی و میهنی هستند و هنر آنها باید به صورت ملی مطرح و مورد حفظ و حراست قرار بگیرد. باید پا از اصفهان بیرون گذاشت و یاد تمام هنرمندان تراز اول در ساز و آواز و آهنگسازی اصفهان را زنده نگه داشت، چون که این شهر از دیرباز بستر پرورش هنر و هنرمندان بوده و می توان جنبه های ماندگار این هنر را در تاریخ مفصل و گسترده ایران مورد دید قرار داد.
از سال ۱۳۶۰ و پس از درگذشت تاج اصفهانی، شاگردان و هنرآموختگان این مرد هنرمند، خانواده و دیگر بازماندگان این هنرمند، در ۱۳ آذر ماه، در تخت فولاد، تکیه سیدالعراقین گرد هم می آیند. امسال هم بر حسب این عادت، جمع هنرمندان در روز سه شنبه ۱۳ آذر از ساعت ۱۴: ۳۰ الی ۱۸: ۳۰ برای بزرگداشت این استاد گرد هم خواهند آمد.