دنیا هنوز به صنایع دستی ایران احترام می گذارد

پیلانو: خوشبختانه هنوز کشورهای جهان به صنایع دستی ایران با دیده احترام می نگرند که این خود سرمایه ای بزرگ به حساب می آید. شهرهای جهانی ایران می توانند با یک برنامه ریزی، خود به کانون های صادراتی کشور تبدیل شوند.
بهمن نامور مطلق ـ معاون سابق صنایع دستی و هنرهای سنتی ـ در یادداشتی به مناسبت روز جهانی صنایع دستی (۲۰ خرداد ماه) به اتفاقاتی که در طول چهار سال دولت یازدهم در حوزه صنایع دستی صورت گرفته، اشاره کرده و آورده است:
«جایگاه حقیقی صنایع دستی ایران در سطح بین المللی بسیار بیش از وضعیت امروزی آن است. به عبارت دیگر صنایع دستی ایران تا جایگاه بایسته جهانی فاصله بسیاری دارد؛ البته اقداماتی در خور این حوزه هم صورت گرفته و زمینه هایی کم و بیش فراهم گشته است. ازاین رو در وضعیت کنونی هنوز میان استعددهای بالقوه و وضعیت بالفعل صنایع دستی در عرصه بین المللی شکاف قابل توجهی وجود دارد.»
وی در بخش دیگر از این یادداشت که با عنوان «جایگاه و چشم انداز جهانی صنایع دستی ایران» نوشته شده و آن را به صورت اختصاصی در اختیار خبرگزاری ایسنا قرار داده، نوشته است:
«با وجود تمام فعالیت های انجام شده در این حوزه، هنوز فاصله ها به صورت کامل برطرف نشده اند. در واقع، یکی از عقب ماندگی های قابل توجه کشور در حوزه صنایع دستی رقم صادرات آن است. صادراتی که می تواند هم ارزآوری داشته باشد و هم اشتغال زایی بالا و هم زیبایی شناسی ما را در سطح بین المللی توزیع کند. در این خصوص باید یادآوری شود که صنایع دستی و بیشتر از آن فرش صنایعی صادرات محور تلقی می شوند و بخش مهمی از چرخه اقتصادی آنها از دیرباز با صادرات ممکن می گردد. متاسفانه در سال ها بلکه دهه های اخیر به علت عدم ثبات روابط اقتصادی خارجی، تحریم ناعادلانه کشور از جانب قدرت های استعماری، سیاست زدگی روابط خارجی و بی توجهی به صنایع فرهنگی و خلاق همینطور محوریت بازار نفت سبب شده است که توفیقات در حوزه صادرات غیرنفتی به شکل مطلوب نباشد. نتیجه سیاست های غلط و بی توجهی و تغییرات پی به دنبال مدیریتی سبب شده که ایران در ردیف سی ام صادرات جهانی قرار گیرد و نزدیک به یک دهم هند صادرات داشته باشد.
برای رشد مناسب صادرات باید شورای عالی صادرات غیرنفتی به صنایع دستی و فرش توجه ویژه کند. سازمان برنامه و بودجه تسهیلات لازم را برای تجار این حوزه اختصاص دهد، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان توسعه تجارت ایران مشوق های صادراتی را برقرار کند، وزارت امور اقتصادی و دارایی و گمرک جمهوری اسلامی ایران در مناسبات دو یا چندجانبه با کشورهای دیگر صنایع فرهنگی را مد نظر قرار دهد، وزارت خارجه به صادرات صنایع فرهنگی توجه بیشتری کند.
همینطور سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به تعریف ساختار لازم برای توجه بیشتر به صادرات بپردازد. یک اداره کل و نبود پست های لازم، مدیریت صادرات صنایع دستی را با مشکلات جدی مواجه کرده است به خصوص اینکه با هر دولتی سلیقه ها و مدیریت های این حوزه هم دستخوش بیشترین تغییرات می گردد. از جانب دیگر بخش خصوصی باید بیشترین سهم فعالیت ها را به خود اختصاص دهد. با راه اندازی شرکت های بزرگ، تخصصی و رقابتی همینطور تقسیم حوزه های جغرافیایی ـ فرهنگی قدرت هماوردی خویش را تقویت کند. حمایت دولت از این شرکت ها هم هدفمند و با عنایت به آینده نگری صورت پذیرد. هنرمندان هم سلیقه های بازار جهانی را بشناسند و برای چنین بازاری که مملو از رقابت های شدید و نزدیک است آماده شوند.»

نامور مطلق یادآور شده است که «حفظ و ارتقاء جایگاه صنایع دستی در عرصه بین المللی و رشد صادرات آن نیازمند داشتن برنامه ای مدون و مستمر، حمایت ویژه از جانب نهادها و وزارتخانه های مرتبط می باشد. بخشی از این برنامه ها درون سازمانی، برخی دیگر ملی و سایر آنها بین المللی است. همینطور فعالیت بین المللی هم نیازمند استمرار و پیوستگی زمانی است و هم نیازمند متخصصانی که زبان بین المللی را می شناسند و به آن اهمیت می دهند. متاسفانه سازمان میراث فرهنگی به راحتی نیروهای انسانی خویش را از دست می دهد و با تغییرات پی به دنبال اعتماد جهانی را هم خدشه دار می کند، حیف خواهد شد اعتمادی که با زحمت بسیار دوباره کسب شده از دست برود.»
معاون سابق صنایع دستی و هنرهای سنتی نوشته است:
«خوشبختانه هنوز کشورهای جهان به صنایع دستی ایران با دیده احترام می نگرند که این خود سرمایه ای بزرگ به حساب می آید. شهرهای جهانی ایران می توانند با یک برنامه ریزی خود به کانون های صادراتی کشور تبدیل شوند. حضور فعال در نهادهای تصمیم گیر در دنیا مانند شورای جهانی صنایع دستی و یونسکو هم در گفتمان سازی و هماهنگ سازی نقش مهمی می توانند ایفاء کنند.
در مقابل همه مسائل و مصائب، خوشبختانه قانونی که آرزوی چندین دهه ای جامعه صنایع دستی بود در طول دولت یازدهم مصوب شد که امکان برنامه ریزی و تحقق خیلی از خواست های یادشده را می دهد. برنامه ای که بر مبنای آن کالاهای صادراتی تخصصی و کیفی شوند و به یک بازار بلندمدت در کشورهای منطقه و سپس کشورهای دیگر اندیشه شود. بر مبنای آن هر کالا و هر کسی نتواند صادرات انجام دهد و به آینده این حوزه لطمه وارد نکند. دولت هم با الگو قرار دادن تجربه کشورهای موفق برای مثال در امر تبلیغات این کالاها در خارج هزینه کند زیرا منابع بزرگ ملی و ارزی را به دنبال خواهد داشت. بسیج دیپلماسی خارجی در جهت توسعه صادرات کالاهای فرهنگی عاقبت خوشی خواهد داشت.»
نامور مطلق در انتها ابراز امیدواری کرده است، «پرچم پر افتخار صنایع دستی جمهوری اسلامی ایران هر آن برافراشته تر شود و در سایه آن هنرمندان عزیز ـ این پاسداران زیبایی شناسی فرهنگ کشور ـ از رفاه و آینده بهتری برخوردار شوند.»